Pyrola grandiflora

Ættkvísl

Nafn

grandiflora

Íslenskt nafn

Ætt

Pyrolaceae (Vetarliljuætt)

Samheiti

Pyrola borealis Rydb.Pyrola canadensis AndresPyrola gormanii Rydb.Pyrola occidentalis R. Br. ex D. DonPyrola grandiflora var. canadensis (Andres) PorsildPyrola grandiflora var. gormanii Rydb.

Lífsform

Fjölær jurt

Kjörlendi

Vex í skóglendi og hálfdeigum lyngmóum, oftast innan um lyng og hrís.

Blómalitur

Hvítur m bleiku ívafi

Blómgunartími

Júlí-ágúst

Hæð

0.10-0.20 m

Vaxtarlag

Stönglar uppréttir, strendir, með nokkrum bleikleitum eða móleitum 7-10 mm löngum hreisturblöðum, 10-20 sm á hæð.

Lýsing

Laufblöðin sígræn í blaðhvirfingu við grunn. Blaðstilkar álíka langir eða lengri en blaðkan. Blaðkan nær kringlótt eða sporbaugótt, 2-3,5 sm á kant, fremur þykk og skinnkennd og oft sljóydd. Lítil brún hreisturblöð eru á milli laufblaðanna.Blómin lútandi, hvít, oft með ofurlítið bleikum æðum, bjöllulaga, opin og víð, í fremur gisnum, blómfáum klasa á stöngulendum, stoðblöð lengri en blómleggir. Krónan djúpklofin eða nær niður úr, 14-18 mm í þvermál. Krónublöðin öfugegglaga. Bikarinn tæpur helmingur af lengd krónu. Bikarfliparnir lensulaga, yddir og aftursveigðir. Fræflar 10 og ein fræva. Frjóhirslur fagurgular. Frævan purpurarauð með löngum (um 7 mm), bognum stíl sem skagar út úr krónunni. Bikarblöðin móleit eða bleik um 3 mm á lengd. Blómgast í júlí-ágúst. LÍK/LÍKAR: Klukkublóm. Bjöllulilja auðþekkt á löngum bognum stíl sem nær vel út úr krónunni og stórum blómum með víðu opi og þykkari, skinnkenndari blöðum.

Heimildir

1,2,3,9, HKr

Reynsla

“Seyði af plöntunni var notað til lækninga, m. a. við ýmsum húðsjúkdómum og augnbólgum. Te af blöðum þótti gott við brjóstveiki, blöðrusjúkdómum og til þess að stilla tíðir kvenna.” (Ág. H.)

Útbreiðsla

Allvíða á austanverðu Norðurlandi frá Eyjafirði austur á utanvert Fljótsdalshérað. Sjaldgæf sunnar á Austfjörðum, ófundin annars staðar. Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Kanada, Grænland, Mexíkó, Rússland, Svíþjóð, N Ameríka.