Euphrasia frigida

Ættkvísl

Nafn

frigida

Íslenskt nafn

Ætt

Scrophulariaceae (Grímublómaætt)

Samheiti

Euphrasia minima subsp. frigida (Pugsley) Hartl

Lífsform

Einær hálfsníkill

Kjörlendi

Vex í þurrum jarðvegi á bökkum, mögru graslendi og flögum.

Blómalitur

neðri vör hvít m gulum blett, sú efri blá

Blómgunartími

Júlí-ág.

Hæð

0.03-0.15 (-0.25) m

Vaxtarlag

Nokkuð breytileg, einær jurt, með granna og upprétta stöngla, sem eru ýmist ógreindir eða nokkuð marggreindir, meira eða minna hærðir. Neðstu stöngulliðirnir langir en hinir efri stuttir. Blómskipunin þéttblöðótt. Yfirleitt smávaxin, 3-15sm á hæð en getur orðið allt að 25 sm á hæð við bestu aðstæður.

Lýsing

Blöðin gagnstæð eða sum stakstæð, broddhærð, lensulaga, egglaga eða öfugegglaga, gróftennt með útstæðum tönnum og oft nokkuð blámenguð. Stoðblöðin kringlótt, með fleyglaga grunni og djúpum, hvössum tönnum.Blómskipun hefst við 2-3 neðsta blaðpar. Varablómin marglit, neðri vörin hvít með gulum bletti, efri vörin bláleit. Krónan einsamhverf, pípulaga neðan til, varaskipt efst, 4-7 mm á lengd. Bikarinn hærður, grænleitur með dökkum jöðrum og taugum. V-laga broddyddir bikarflipar. Fjórir fræflar með purpurasvörtum frjóhirslum. Ein tvíblaða fræva sem verður að aflöngu hýðisaldini við þroska. Hýði stór, aflöng, greinilega sýld, greinilega leggjuð og álíka löng og bikarinn. Blómgast í júlí-ágúst.LÍK/LÍKAR: Kirtilaugnfró sem líkist augnfró, en blóm hennar eru stærri nær alveg fjólublá, bikarar og efstu laufblöð nær eingöngu kirtilhærð.

Heimildir

1,2,3,9, HKr

Reynsla

Sagt er, að jurtin hafi samandragandi, barkandi og styrkjandi kraft, sé magastyrkjandi og eyði slími. Annars er plantan einkum þekkt fyrir, hve gott er að leggja volgt seyði af henni á vot og svíðandi augu.Sníkir af öðrum tegundum með því að festa hárfínar sogvörtur á rótum við rætur annarra tegunda. Getur þó sjálf framleitt eigin fæðu með ljóstillífun, svo að hún er aðeins hálfsníkill. (Ág. H.)

Útbreiðsla

Algeng um land allt.Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Norðurhvel, arktísk; N Ameríka, Evrópa, Asía