Cerastium fontanum

Ættkvísl

Nafn

fontanum

Ssp./var

ssp. vulgare

Höfundur undirteg.

(Hartm.) Greut. & Burd., Willdenowia 12: 37. 1982.

Íslenskt nafn

Ætt

Caryophyllaceae (Hjartagrasaætt)

Lífsform

Tvíær - fjölær jurt

Kjörlendi

Vex í mólendi, flögum, vegköntum og við bæi og útihús. Algeng um land allt.

Blómalitur

Hvítur

Blómgunartími

Maí-júní

Hæð

0.05-0.35 m

Vaxtarlag

Fjölær jurt með blómlausum blaðsprotum. Margir blöðóttir, stönglar af sama jarðstöngli, uppsveigðir eða jarðlægir, þétthærðir, 5-35 sm á hæð.

Lýsing

Blöðin gagnstæð, langegglaga - aflöng, snubbótt, 10-20 mm á lengd með löngum gisnum hárum, stuttstilkuð neðan til en stilklaus ofan til á stilkum. Efstu háblöðin himnurend. Blómin endastæð, hvít, 5-8 mm í þvermál. Krónublöðin sýld, álíka löng eða aðeins lengri en bikarblöðin. Bikarblöð hærð, odddregin og himnurend. Fræflar 10 og ein fræva sem er oftast með 5 stílum. Aldinið tannhýði, með 10 tönnum. Hýðið meira en helmingi lengra en bikarinn, jafngilt og sveigist aðeins upp á við. Blómgast í maí-júní. LÍK/LÍKAR: Músareyra & hnoðafræhyrna. Vegarfinn er ekki eins loðinn og músareyra og krónublöðin eru aðeins lengri en bikarblöðin. Hnoðafræhyrna (Cerastium glomeratum) er einær jurt og fremur sjaldgæf sem minnir á vegarfa eða músareyra. Blómin fleiri í þéttari kvíslskúfum og ber gljáandi aldin með sérkennilega gullgulum blæ, blöðin breiðari, egglaga eða sporbaugótt, broddydd. Algengur á láglendi. Tvær deilitegundir eru hér á landi, Cerastium fontanum subsp. fontanum sem er innlend og algeng og Cerastium fontanum subsp. vulgare (Hartm.) Greuter & Burdet sem talin er aðflutt með manninum og vex einkum í grennd mannabústaða.

Heimildir

1,2,3,9, HKr

Útbreiðsla

Einkum í byggð.Önnur náttúruleg heimkynni: Aðaltegundin er meira og minna í öllum heimsálfum.