Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Acer |
| |
|
|
| Nafn |
|
glabrum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Torr. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Gljáhlynur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Hlynsætt (Aceraceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Runni - lítið tré |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulgrænn |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Síðla vors |
| |
|
|
| Hæð |
|
4 - 6 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Runni eða lítið tré allt að 10 m hátt í heimkynnum sínum, en allt að 6 m í ræktun hérlendis. Börkurinn er rauðgrár. Greinar rauðbrúnar, næstum hárlausar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufin eru með 3-5 flipa, allt að 12 sm breið, þunn, næstum hjartalaga til fleyglaga við grunninn, hárlaus, dökkgræn á efra borði, ljós-blágræn á því neðra, blaðstilkur grannur, rauður. Flipar hvassyddir eða odddregnir, jaðrar með grófar, tvöfaldar tennur, sem vita fram á við. Blómskipunin hálfsveipur með 7-11 blóm eða stundum að hluta klasi með 3-5 blóm. Skífa er við grunn fræfla eða innan um þá. Aldin um 2,5 sm, hnotir með æðar, vængir samsíða, haldast nær uppréttir eða sveigjast aðeins út til hliðanna, fallega bleikir að sumrinu en ljósbrúnir um haust. Blóm gulgræn. Aðallega sérbýli með karlkyns og kvenkyns blóm á sitt hvorri plöntunni. Haustlitur skærgulur. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Alaska - NV USA (Klettafjöll). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór, meðalrakur-rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, 2, http://en.wikipedia.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning strax og fræin hafa náð fullum þroska eða eftir að þau hafa verið forkæld. Fræ í tvívængjuðum, hárlausum hnotum. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Sem stakstætt tré, í þyrpingar, í beð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta sem sáð var til 2002 og gróðursett í beð 2007. Hefur reynst alveg þokkalega. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|