Cerastium fontanum

Ættkvísl

Nafn

fontanum

Ssp./var

ssp. fontanum

Íslenskt nafn

Ætt

Caryophyllaceae (Hjartagrasaætt)

Samheiti

Cerastium macrocarpum Schur Cerastium caespitosum subsp. fontanum (Baumg.) Schinz & R. Keller Cerastium fontanum subsp. alpinum (Mert. & W. D. J. Koch) Janch. Cerastium fontanum subsp. fontanum Cerastium fontanum subsp. macrocarpum (Schur) Jalas Cerastium vulgatum subsp. macrocarpum (Schur) B. Kotula Cerastium triviale var. alpinum Mert. & W. D. J. Koch

Lífsform

Tvíær - fjölær jurt

Kjörlendi

Vex í mólendi, flögum, vegköntum og við bæi og útihús.

Blómalitur

Hvítur

Blómgunartími

Maí-júní

Hæð

0.05-0.30 m

Vaxtarlag

Fjölær jurt með blómlausum blaðsprotum. Margir blöðóttir, stönglar af sama jarðstöngli, uppsveigðir eða jarðlægir, þétthærðir, 5-30 sm á hæð.

Lýsing

Blöðin gagnstæð, langegglaga - aflöng, snubbótt, 10-20 mm á lengd með löngum gisnum hárum, stuttstilkuð neðan til en stilklaus ofan til á stilkum. Efstu háblöðin himnurend. Blómin endastæð, hvít, 5-8 mm í þvermál. Krónublöðin sýld, álíka löng eða aðeins lengri en bikarblöðin. Bikarblöð hærð, odddregin og himnurend. Fræflar 10 og ein fræva sem er oftast með 5 stílum. Aldinið tannhýði, með 10 tönnum. Hýðið meira en helmingi lengra en bikarinn, jafngilt og sveigist aðeins upp á við. Blómgast í maí-júní. Tvær deilitegundir eru hér á landi, Cerastium fontanum subsp. fontanum sem er innlend og algeng og Cerastium fontanum subsp. vulgare (Hartm.) Greuter & Burdet sem talin er aðflutt með manninum og vex einkum í grennd mannabústaða.LÍK/LÍKAR: Músareyra & hnoðafræhyrna. Vegarfinn er ekki eins loðinn og músareyra og krónublöðin eru aðeins lengri en bikarblöðin. Hnoðafræhyrna (Cerastium glomeratum) er einær jurt og fremur sjaldgæf sem minnir á vegarfa eða músareyra. Blómin fleiri í þéttari kvíslskúfum og ber gljáandi aldin með sérkennilega gullgulum blæ, blöðin breiðari, egglaga eða sporbaugótt, broddydd.

Heimildir

1,2,3,9 HKr

Útbreiðsla

Algengur um land allt.Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: N & S Ameríka, Evrópa, Asía, Ástralía og víðar.