Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Myosotis |
| |
|
|
| Nafn |
|
alpestris |
| |
|
|
| Höfundur |
|
F.W. Schmidt. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Bergmunablóm |
| |
|
|
| Ætt |
|
Munablómaætt (Boraginaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
M. sylvatica Hoffm. sp. alpestris (F.W.Schmidt) Grams, M. rupicola Smith. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt, skammlíf. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Skærblár til djúpblár. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí-júní. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-25 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt, sem myndar hnaus eða brúsk, breiðir úr sér með stuttum jarðstönglum. Stönglar eru greinóttir eða ógreindir, 5-35 sm með gróf hár, stöku sinnum hárlausar neðst, útstæð eða aðlæg hár ofantil. Lauf græn, grunnlauf aflöng-lensulaga til spaðalaga, um 8 x 1,5 sm, legglaus eða með legg, leggir lítið eða þétt dúnhærðir, stundum hárlausir neðst.
|
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómleggir 1-2 mm, allt að 5 mm við aldinþroskann. Bikar 3-5 mm, stækkar oft í 7 mm við aldinþroskann, með þétt, aðlæg hár, stundum með krókbogin þornhár sem haldast. Krónan ilmandi, skær- til djúpblá með gult auga, 6-9 mm í þvermál. Krónupípan um 2 mm, flipar bogadregnir og útstæðir, ekki sýldir. Smáhnetur 2-2,5 x 1,4-1,7 mm, dökkbrúnar til svartar, egglaga til sporvala, snubbóttar, hver með hring nálægt toppinum og lítt þroskaðar hliðargrópir. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Evrópa, n Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur, magur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Auðveldast er að fjölga bergmunablóminu með sáningu að vori. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í kanta, í hleðslur. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Líkist garðmunablómi, en er lægra með stinnari blöð og styttri blómstilka (styttri en bikarinn sbr. hér að ofan). |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|