Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Ligusticum |
| |
|
|
| Nafn |
|
mutellina |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Crantz. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Dalahvönn |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sveipjurtaætt (Apiaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Meum mutellinum (L.) Gaertner |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rauður til purpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
-100-150 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt, næstum hárlaus, verður allt að 50 sm há. Stönglar þétt þaktir trefjóttum laðleifum neðst. Lauf þríhyrnd að ummáli, 2 eða 3 fjaðurskipt, 5-10 sm. Flipar bandlensulaga, 3-5 mm. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Sveipir með 7-10 geisla. Stoðblöð og smáreifablöð engin eða allt að 3 talsins. Krónublöð rauð eða purpura. Aldin 4-6 mm, egglaga-aflöng. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
S & SA Evrópa. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Djúpur, meðalfrjór, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, 2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að vori eða hausti, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í skrautblómabeð, í þyrpingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni sem sáð var til 1998 og gróðursett í beð 2004, þrífst vel. Lítið ræktuð enn sem komið er hérlendis, harðgerð (H.Sig.). |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|