Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Sisyrinchium |
| |
|
|
| Nafn |
|
striatum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Sm. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Geislaseymi |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sverðliljuætt (Iridaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
S. graminifolium, S. iridifolium, S. lutescens, S. pachyrhizum, mistúlkun. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Föl gulgrænn. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
- 75 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt með grannar trefjarætur. Stönglar allt að 75 sm háir, uppréttir, ógreindir, flatir og með mjóa vængi, grágrænir. Grunnlauf 8-10, band- til mjóbandlaga, 20-35 x 1,2 x 1,8 sm, grágræn. Stöngullauf 1-2, mjólensulaga með slíður neðst, allt að 30 x 1,5 sm. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blóm föl grængul, legglaus, í blómaknippum hér og hvar á stönglinum, hvert knippi með 10-20 blóm, er umlukið egglaga, himnukenndu hulstur-stoðblaðapari. Blómleggir jafnlangir og stoðblöðin. Blómhlífarblöð 1,5 x 1,8 sm, öfulensulaga með greinilegar purpurabrúnar æðar. Frjóþræðir aðeins samvaxnir neðst. Aldinhýði hnöttótt um 6 mm í þvermál. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Chile & Argentína. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Sendinn, leirkenndur, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
8 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, 2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, skipting. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í fjölæringabeð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ei n planta undir þesu nafni sem sáð var til 1983 og gróðursett í beð 1984. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|