Sigfús Daðason - Vængjasláttur Akureyri
mjög skreytt
reynitrjám.
Sá sem gengi um bæinn
á septemberkvöldi:
dimmur skuggi innfjarðarins
fylgdi honum á aðra hönd hvar sem hann færi,
lifandi, kvikur!
Sálarspegill!
Heilagur lundur
rís í hæðir.
Og gangi maður í lundinn
er hann þar einn með sjálfum sér.
Það gustar um limið
og fuglarnir í björtum trjákrónunum
fælast skóhljóð einmanans
og hviðra með vængjaslætti
yfir höfði hans og úti í myrkrinu.
Og upp fyrir honum rennur þá: hvílík
sú dýrð sem einmananum hlotnast.
|
| Ættkvísl |
|
Lewisia |
| |
|
|
| Nafn |
|
nevadensis |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(A. Gray) Robinson. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Engjablaðka |
| |
|
|
| Ætt |
|
Grýtuætt (Portulacaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi fjölæringur. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur-bleikleitur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
- 15 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Nærri legglaus, lauffellandi fjölæringur, allt að 15 sm hár í blóma. Hálfupprétt laufin mynda gisna brúska. Laufin vaxa upp af stuttum stöngulstofni og keilulaga eða næstum hnöttóttri oft greinóttri, kjötkenndri stólparót. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnlauf mjó-bandlaga eða bandlaga-öfuglensulaga, 4-15 sm löng, 2-6 mm breið snubbótt eða sljóydd, kjötkennd, venjulega lengri en blómskipunin. Blómskipunin allmargir, sterklegir, einblóma blómskipunarleggir, neðri hluti blómskipunarleggsins er neðanjarðar, en með allt að 10 sm ofanjarðar, hálfuppréttir í fyrstu en verða síðan láréttir eða niðurstæðir með aldrinum. Stoðblöð 2, græn eða himnukennd á jöðrunum, gagnstæð, bandlensulaga, 6-18 mm löng, heilrend, ydd, samvaxin neðst, oft sveigð inn á við og lykja þar með um blómlegginn. Blómleggir sterklegir, 1-4 sm langir. Blómin 2-3,5 sm í þvermál. Bikarblöð 2, breiðegglaga, 5-13 mm löng. Krónublöð 5-10, hvít eða sjaldan bleikleit, oddbaugótt eða öfuglensulaga, 10-15(-20) mm löng, um 4 mm breið, bogadregin eða broddydd, breytileg að stærð í sama blóminu. Fræflar 6-15 talsins. Stíll skiptist í 3-6 greinar. Hýði egglaga, 5-10 mm löng. Fræin mörg næstum hnöttótt, svört, um 1,3 mm löng, glansandi, göddótt. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Washington til Nýju Mexikó, V Kólóradó, og líklega líka í Idaho, Wyoming, Utah og Arizona. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalrakur, sendinn, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, 22 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning, þroskar fræ árlega. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, kanta á skrautblómabeðum. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum eru til plöntur frá 1987, en líka yngri. Þrífast vel, bera mikið af blómum og halda sér við með sáningu, myndar breiður.
Harðgerð planta, þolir illa bleytu að vetri, þarf gott frárennsli. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
AÐRAR UPPLÝSINGAR:
Vaxtarstaðir úti í náttúrunni eru rakir, sendnir eða malarbornir, rakar grasbrekkur og engi nálægt uppsprettum. |
| |
|
|
|
|