Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Hosta |
| |
|
|
| Nafn |
|
montana |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Mack. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Fjallabrúska |
| |
|
|
| Ætt |
|
Liljuætt (Liliaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Háfskuggi, dálítill skuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Grá-blápurpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
September. |
| |
|
|
| Hæð |
|
50-100 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Mjög breytileg tegund. Stór, kröftug. Jarðstönglar kröftugir, stinnir. Lauf allt að 30-18 sm, breið-egglaga eða egglaga-hjartalaga, langydd til hvassydd, grunnur ógreinilega hjartalaga til hálf-þverstýfður, stundum bylgjuð, mött til glansandi, milli- til djúpgræn eða bláleit ofan, fölgræn neðan með 9-13 æðapör, æðastrengir djúplægir, nálægir hver öðrum. Laufleggir 42 sm, breiðgreyptir, bláleitir með purpura blettum, oftast með væng á efri hlutanum. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómskipunarstilkur nær hátt upp úr laufbrúsknum, uppréttur, óholur, sívalur, oftast með purpura flekki við grunninn, með laufkennd stoðblöð á efri hlutanum, stoðblöð blóma útstæð, lensulaga, odddregin, eru áfram á stilknum eftir að þau hafa visnað. Blóm grá-blápurpura til hvít, trektlaga, í gisnum klasa, frjóhnappar lilla eða fölgul en verða gráir með aldrinum. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Japan. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Rakur, súr, sendinn. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, www.pfaf.org/User/Plant.aspx?LatinName=Hosta+montana
|
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, skiptin síðsumars eða snemma vors. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í fjölæringabeð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Var sáð í Lystigarðinum 2007, gróðursett í beð 2010. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|