Snorri Hjartarson - Lyng

Gott er að leggjast í lyngið,
sjá lauf glóa, finna kvik
fjaðurmjúk atlot þess, fagna
í fegurð jarðar meðan rauð
og lág sólin lækkar
og lyngbreiðan er ilmgrænt haf
sem ber þig að hljóðri húmströnd
og hylur þig gleymsku.

Gentiana lutea
Ættkvísl   Gentiana
     
Nafn   lutea
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Gulvöndur
     
Ætt   Maríuvandarætt (Gentianaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Fjölær jurt.
     
Kjörlendi   Sól (hálfskuggi).
     
Blómlitur   Gulur.
     
Blómgunartími   Júlí-ágúst.
     
Hæð   100-150 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Gulvöndur
Vaxtarlag   Uppréttur fjölæringur, allt að 150 sm eða hærri. Stönglar ógreindir, holir, stönglar vaxa upp af langri og gildri stólparót.
     
Lýsing   Grunnlauf lensulaga-oddbaugótt til breiðegglaga, ydd eða bogadregin í oddinn, allt að 30 x 15 sm, bogstrengjótt með 5-7 stóra æðastrengi. Stöngullauf mjórri en hvirfingarlaufin, legglaus. Blómleggir vaxa úr öxlum hvirfingarlaufa, engin hreisturlauf við grunninn. Blómin með leggi, mörg saman (3-10,) í skúf á stöngulendum og/eða í blaðöxlum. Bikarpípan allt að 1,2 sm, pappírskennd, klofin niður á einni hlið, engar tennur eða örsmáar. Króna gul, sjaldan rauðleit með mjög stutta krónupípu og 3-9 útstæða flipa. Engir ginleppar. Fræflar venjulega ekki samvaxnir. Aldinhýði með legg.
     
Heimkynni   Fjöll M & SA Evrópu frá Spáni til Grikklands.
     
Jarðvegur   Djúpur, frjór, rakaheldinn, framræstur.
     
Sjúkdómar   Engir.
     
Harka   5
     
Heimildir   = 1,2
     
Fjölgun   Sáning að hausti.
     
Notkun/nytjar   Aftan til í fjölæringabeð, sem stakstæð eða með lægri plöntur í kring.
     
Reynsla   Skipta plöntunni sjaldan/aldrei, nokkuð vinsæl garðplanta sem er víða í ræktun hérlendis, þrífst vel.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Gulvöndur
Gulvöndur
Gulvöndur
Gulvöndur
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is