Jón Thoroddsen - Barmahlíð

Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!

Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.

Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?

Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali!


Echinops sphaerocephalus
Ættkvísl   Echinops
     
Nafn   sphaerocephalus
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Gráþyrnikollur
     
Ætt   Körfublómaætt (Asteraceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Fjölær jurt.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Hvítur, gráhvítur.
     
Blómgunartími   September.
     
Hæð   150-200 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Gráþyrnikollur
Vaxtarlag   Fjölær jurt, 50-200 sm hár, stönglar ógreindir eða greinóttir, skúmhærðir-lóhærðir, stundum kirtilhærðir.
     
Lýsing   Laufin kirtil-dúnhærð eða með kirtlalaus hár og kirtilhár ofan og hvít-lóhærð neðan, aflöng-oddbaugótt til egglaga, greipfætt, 1-2 fjaðurskert, fliparnir þríhyrndir til lensulaga, jaðrar innundnir með stutta, granna þyrna. Körfur 3-6 sm í þvermál, gráar eða hvítar, reifar 15-25 mm, ytri reifaþornhárin styttri en eða jafnlöng og ytri reifablöðin, samvaxin eða ekki samvaxin við grunninn. Reifablöðin 16-20, lang-oddregin, lang-kögruð, þau ytri öfuglensulaga, um hálf lengd reifanna, miðreifarnar band-lensulaga, langyddar, smáblómin hvít eða grá. Þornhár svifhárakrans samvaxin að 1/3 við grunninn.
     
Heimkynni   M & S Evrópa - M Rússland
     
Jarðvegur   Léttur, framræstur, meðalfrjór.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   3, H2
     
Heimildir   = 1,2
     
Fjölgun   Skipting, sáning.
     
Notkun/nytjar   Í þyrpingar, í skrautblómabeð, í þurrblómaskreytinar.
     
Reynsla   Harðgerð-meðalharðgerð. Góð í þurrblómaskreytingar. Til í fjölmörgum eintökum, þau elstu talin hafa vaxið í Lystigarðinum frá 1957. Blómgast ekki fullkomlega í öllum árum og þroskar ekki fræ fremur en aðrir þyrnikollar hérlendis.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Gráþyrnikollur
Gráþyrnikollur
Gráþyrnikollur
Gráþyrnikollur
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is