Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Dodecatheon |
| |
|
|
| Nafn |
|
meadia |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Goðalykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
D. integrifolium Michx. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól eða hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rauðrófupurpura til hvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Síðla vors til snemmsumars. |
| |
|
|
| Hæð |
|
25-50 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Meðalhraðvaxta. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Hárlausar plöntur, engin æxlikorn.
Stuttir jarðstönglar, laufblöð öll í hvirfingu við jörð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöð sporbaugótt til öfuglensulaga, mjókka smám saman að grunni, 15-26 x 2-5 sm, heilrend, til ögn bylgjutennt. Blómstönglar 23-50 sm með fjölmörg blóm. Krónan 5 flipótt, 1,2-2 sm, rauðrófupurpurea til hvít. Frjóþráðapípa gul. Fræni ekki útblásin. Fræhýðistennur hvassyddar, fræhýðisveggur sterkur/seigur.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A N-Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór, rakur, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
3 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að vori eða hausti, sáning að hausti, yfirleitt erfiður í sáningu. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Sem undirgróður, í skrautblómabeð, í skógarbotn. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Hefur dafnað vel í garðinum. Fyrsta tegund goðalykla sem tekin var til ræktunar í görðum svo vitað sé.
Prýðilega harðgerð planta bæði norðan lands og sunnan. Þó verða þeir mun gróskumeiri sunnanlands. (H.Sig.) |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
'Album' með hvít blóm.
'Queen Victoria' með rauðfjólublá blóm, aðeins 30 sm á hæð.
'Splendidum' með dökkrauð blóm. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|