Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir
Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
Dodecatheon meadia
Ættkvísl   Dodecatheon
     
Nafn   meadia
     
Höfundur   L.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Goðalykill
     
Ætt   Maríulykilsætt (Primulaceae).
     
Samheiti   D. integrifolium Michx.
     
Lífsform   Fjölær jurt.
     
Kjörlendi   Sól eða hálfskuggi.
     
Blómlitur   Rauðrófupurpura til hvítur.
     
Blómgunartími   Síðla vors til snemmsumars.
     
Hæð   25-50 sm
     
Vaxtarhraði   Meðalhraðvaxta.
     
 
Goðalykill
Vaxtarlag   Hárlausar plöntur, engin æxlikorn. Stuttir jarðstönglar, laufblöð öll í hvirfingu við jörð.
     
Lýsing   Blöð sporbaugótt til öfuglensulaga, mjókka smám saman að grunni, 15-26 x 2-5 sm, heilrend, til ögn bylgjutennt. Blómstönglar 23-50 sm með fjölmörg blóm. Krónan 5 flipótt, 1,2-2 sm, rauðrófupurpurea til hvít. Frjóþráðapípa gul. Fræni ekki útblásin. Fræhýðistennur hvassyddar, fræhýðisveggur sterkur/seigur.
     
Heimkynni   A N-Ameríka.
     
Jarðvegur   Frjór, rakur, framræstur.
     
Sjúkdómar   Engir.
     
Harka   3
     
Heimildir   1,2
     
Fjölgun   Skipting að vori eða hausti, sáning að hausti, yfirleitt erfiður í sáningu.
     
Notkun/nytjar   Sem undirgróður, í skrautblómabeð, í skógarbotn.
     
Reynsla   Hefur dafnað vel í garðinum. Fyrsta tegund goðalykla sem tekin var til ræktunar í görðum svo vitað sé. Prýðilega harðgerð planta bæði norðan lands og sunnan. Þó verða þeir mun gróskumeiri sunnanlands. (H.Sig.)
     
Yrki og undirteg.   'Album' með hvít blóm. 'Queen Victoria' með rauðfjólublá blóm, aðeins 30 sm á hæð. 'Splendidum' með dökkrauð blóm.
     
Útbreiðsla  
     
Goðalykill
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is