Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
Physocarpus opulifolius ´Diabolo‘
| Ættkvísl |
|
Physocarpus |
| |
|
|
| Nafn |
|
opulifolius |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Maxim. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
´Diabolo‘ |
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Garðakvistill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex best í fullri sól á norðlægum svæðum. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Bleikhvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Sumar. |
| |
|
|
| Hæð |
|
1-2 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Líkur tegundinni, uppréttur með útbreiddar greinar, dálítið grófgerður, lauffellandi runni, sem er náskyldur ættkvíslinni Spiraea. Runninn verður venjulega 1,2-2,4 m (sjaldnar allt að 3 m) hár. Börkurinn flagnar af gömlum greinum, rifnar af í ræmum og skilur eftir allmörg lög af rauðleitum til ljósbrúnum innri berki. Börkurinn er mjög fallegur að vetrinum en er yfirleitt falinn bak við laufið að sumrinu. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómin lítil, bleik-hvít, með fimm krónublöð, blómin eru í þéttum, flötum, kúlulaga, 2,5-5 sm breiðum hálfsveip, sem kemur síðla vors. Að blómgun lokinni koma drúpandi klasar af rauðleitum aldinum (íflötum fræhýðum). Laufin eru egglaga-kringluleit, oftast 3-5 flipótt, allt að 10 sm löng, dökkpurpura. Purpuralit laufin hafa tilhneigingu til að verða græn í heitum sumrum í heitu loftslagi þegar líður á sumarið. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Yrki. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Jarðvegur þurr eða meðalrakur, leirkenndur, grunnur, grýttur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir alvarlegir sjúkdómar eða skordýraplágur hrjá plöntuna. |
| |
|
|
| Harka |
|
2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, http://www.missouribotanicalgarden.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sumargræðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Stakar plöntur eða í þyrpinga, í kanta á runnabeðum, í limgerði, í skjólbelti, Kröftugur runni sem virðist geta vaxið vel við erfiðar aðstæður.
Snyrt eftir þörfum strax að blómgun lokinni. Það má klippa plöntuna alveg niður að vetrinum, ef ætlunin er að yngja hana upp.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni, sem sáð var til 1994 og gróðursett í beð 2001 og önnur sem sáð var til 2000 og gróðursett í beð 2004 og ein sem var sáð til 2005, er í sólreit. Óvíst er hvort plönturnar séu undir réttu nafni.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|