Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
Physocarpus opulifolius ´Diabolo‘
| Ættkvísl |
|
Physocarpus |
| |
|
|
| Nafn |
|
opulifolius |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Maxim. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
´Diabolo‘ |
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Garðakvistill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex best í fullri sól á norðlægum svæðum. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Bleikhvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Sumar. |
| |
|
|
| Hæð |
|
1-2 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Líkur tegundinni, uppréttur með útbreiddar greinar, dálítið grófgerður, lauffellandi runni, sem er náskyldur ættkvíslinni Spiraea. Runninn verður venjulega 1,2-2,4 m (sjaldnar allt að 3 m) hár. Börkurinn flagnar af gömlum greinum, rifnar af í ræmum og skilur eftir allmörg lög af rauðleitum til ljósbrúnum innri berki. Börkurinn er mjög fallegur að vetrinum en er yfirleitt falinn bak við laufið að sumrinu. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómin lítil, bleik-hvít, með fimm krónublöð, blómin eru í þéttum, flötum, kúlulaga, 2,5-5 sm breiðum hálfsveip, sem kemur síðla vors. Að blómgun lokinni koma drúpandi klasar af rauðleitum aldinum (íflötum fræhýðum). Laufin eru egglaga-kringluleit, oftast 3-5 flipótt, allt að 10 sm löng, dökkpurpura. Purpuralit laufin hafa tilhneigingu til að verða græn í heitum sumrum í heitu loftslagi þegar líður á sumarið. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Yrki. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Jarðvegur þurr eða meðalrakur, leirkenndur, grunnur, grýttur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir alvarlegir sjúkdómar eða skordýraplágur hrjá plöntuna. |
| |
|
|
| Harka |
|
2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, http://www.missouribotanicalgarden.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sumargræðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Stakar plöntur eða í þyrpinga, í kanta á runnabeðum, í limgerði, í skjólbelti, Kröftugur runni sem virðist geta vaxið vel við erfiðar aðstæður.
Snyrt eftir þörfum strax að blómgun lokinni. Það má klippa plöntuna alveg niður að vetrinum, ef ætlunin er að yngja hana upp.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni, sem sáð var til 1994 og gróðursett í beð 2001 og önnur sem sáð var til 2000 og gróðursett í beð 2004 og ein sem var sáð til 2005, er í sólreit. Óvíst er hvort plönturnar séu undir réttu nafni.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|