Jón Helgason - Úr ljóðinu Áfangar Séð hef ég skrautleg suðræn blóm
sólvermd í hlýjum garði;
áburð og ljós og aðra virkt
enginn til þeirra sparði;
mér var þó löngum meir í hug
melgrasskúfurinn harði,
runninn upp þar sem Kaldakvísl
kemur úr Vonarskarði.
|
| Ættkvísl |
|
Crataegus |
| |
|
|
| Nafn |
|
okanaganensis |
| |
|
|
| Höfundur |
|
J.B. Phipps & O'Kennon |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Glansþyrnir* |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Crataegus okennonii ssp. wellsii, Crataegus okanaganensis var. wellsii |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni - lítið tré |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní |
| |
|
|
| Hæð |
|
3-6 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Runni-lítið tré, 3-6 m hár, ársprotar milli eða dökkbrúnir, smágreinar (nývaxnar) með strjála dúnhæringu. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Þyrnar sterklegir, 2-4 sm langir, glansandi dökkbrúnir meðan þeir eru ungir, bogsveigðir. Laufleggir 1-2 sm langir með strjála dúnhæringu, kirtlalausir eða með smáa svarta kirtla í fyrstu. Blaðkan 3,5-6 sm löng, egglaga eða eggtígullaga eða sjaldan breiðoddbaugótt til mjóegglaga, með 3-4 hvassydda flipa á hvorri hlið, jaðrar tvítenntir, 4-5 æðastrengir hvoru megin, dálítið greyptar ofan, með þétt aðlæg hár neðan í fyrstu, en þau fara af með aldrinum. Dúnhæringin er helst á æðastrengjum á neðra borði. Laufin eru dálítið leðurkennd, glansandi á efra borði einkum þegar þau eru ung, lauf í vexti rauðleit, bronslit að haustinu. Blómskipunin hvelfdur skúfur, með 10-20 blómum, greinarnar mismikið ullhærðar, með kirtildoppur, stoðblöð skammæ, bandlaga með kirtla á jöðrunum. Blóm 12-15 mm í þvermál, áberandi bollalaga í fyrstu. Blómbotn með ullhæringu aðeins neðst eða alveg hárlaus. Krónublöð meira eða minna kringlótt, hvít. Fræflar 10, frjóhnappar beinhvítir eða stundum mjög fölbleikir. Fræva og stílar 2-3(-4). Aldin 8 mm í þvermál, venjulega flöskulaga, hárlaus, rauð í fyrstu seinna vínrauð til djúppurpura (stöku sinnum svört). Við góðar aðstæður eru þau með upprétta-skástæða bikarflipa en stundum eru þeir stuttir og baksveigðir. Fræ 2-3, rákótt á bakhliðinni, hliðflöt, bústin eða grunnt trosnuð.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
N Ameríka. (Okanagan dalur). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Sendinn, meðalfrjór, rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
hppt://plants.jstor.org; biolgy.burkemuseum.org/herbarium/waflora/checklist.php?Family |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Haustsáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í runnabeð, í þyrpingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni sem sáð var til 2005 og er í sólreit 2013. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|