Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Lewisia |
| |
|
|
| Nafn |
|
brachycalyx |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Engelm. ex A. Gray |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Fingrablaðka |
| |
|
|
| Ætt |
|
Grýtuætt (Portulacaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Sumargræn, fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur (hvítbleikur). |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí-júní. |
| |
|
|
| Hæð |
|
- 10 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lágvaxinn, næstum stöngullaus, lauffellandi fjölæringur, lægri en 10 sm þegar hann blómstrar, með laufabrúsk við grunninn. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnlaufin 3-8 × (0,2-)0,5-1,5(-2.2) sm, öfuglensulaga, mattgræn, ögn blágræn. Blómskipunin er 3-6 sm í þvermál, með allmarga hálf-jarðlæga til hálf-upprétta, einblóma leggi, 1-6 sm langa, blómin legglaus. Bikarblöð 2,4-9 sm, krónublöðin 5-9 talsins, 12-26 mm, öfugegglaga, hvít eða stöku sinnum með bleikar æðar eða alveg hvítbleik. Fræflar 10-15 talsins. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
S Kalifornía, Arizona, mögulega líka S Utah og Nýja-Mexikó. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,22 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, skipting. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í beðkanta. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Þrífst vel, heldur sér við með sáningu, myndar breiður með tímanum. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Lewisia ‘Phyllellia’ (L. brachycalys × L. cotyledon). Blómin fölbleik með rósbleikar rákir á stuttum stilkum.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
AÐRAR UPPLÝSINGAR:
Náttúrulegir vaxtarstaðir eru fjallaengi í 1370-2450 m h.y.s., þar sem jarðvegur er sendinn og rakur á vissum tímum ársins. |
| |
|
|
|
|