Jón Helgason - úr ljóðinu Á Rauðsgili
Hugrökk teygist á háum legg
hvönnin fram yfir gljúfravegg,
dumbrauðu höfði um dægrin ljós
drúpir hin vota engjarós.


Prunus nipponica
Ættkvísl   Prunus
     
Nafn   nipponica
     
Höfundur   Matsum
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Rósakirsi
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Lauffellandi runni eða tré.
     
Kjörlendi   Sól eða hálfskuggi, en aldinin eru betri á sólríkum vaxtarstað.
     
Blómlitur   Bleikur.
     
Blómgunartími   Vor-snemmsumars.
     
Hæð   - 5 m
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Lauffellandi runni eða lítið tré allt að 5 m hátt.
     
Lýsing   Lauf 8×4,5 sm öfugegglaga, rófuydd-odddregin með ögn af löngum mjúkum hárum og fölgræn að neðan, stöku sinnum með aðlæg, mjúk hár á efra borði, skert og tví-sagtennt og hvasstennt. Laufleggir allt að 3 sm, hárlausir. Blómin bleik í 1-3 blóma legglausum sveipum eða í sveiplíkum hálfsveip, blómleggir allt að 3 sm, hárlausir. Bikartrekt 5 mm, hárlaus, bikarflipar 4 mm, krónublöð 12 mm, grunnsýld. Steinaldin 8 mm, hnöttótt, purpurasvört.
     
Heimkynni   Japan.
     
Jarðvegur   Vel framræstur, rakur eða rakaheldinn, meðalfrjór.
     
Sjúkdómar   Plöntur af þessari ættkvísl eru einkar viðkvæm fyrir hunangssvepp (Armillaria mellea). Hunangs sveppur vex stundum á birkistubbum í birkiskógum hérlendis.
     
Harka   Z5
     
Heimildir   1, http://www.mygarden.net.au, HHg. 2010: Sveppabókin.
     
Fjölgun   Best er að fjölga plöntunni með fræi, það þarf 2-3 mánaða forkælingu og best er að sá fræinu um leið og það er þroskað í sólreit. Sáið fræi sem hefur verið geymt um tíma í sólreit eins snemma árs og hægt er. Verjið fræið fyrir t.d. músum. Fræið er fremur lengi að spíra, það getur tekið 18 mánuði. Dreifplantið fræplöntunum hverri í sinn pott þegar þær eru orðnar nógu stórar til að handfjatla þær. Ræktið þær í gróðurhúsi eða sólreit fyrsta veturinn og plantið þeim út síðla vors eða snemmsumars næsta ár. Sumargræðlingar með hæl í júlí/ágúst í sólreit. Sumargræðlingar af gróskumiklum plöntum að vori í sólreit. Sveiggræðsla að vorinu.
     
Notkun/nytjar   Í beð og sem stakt tré. Þrífst í vel framræstum, rökum-rakaheldnum jarðvegi, vex vel í kalkbornum jarðvegi. Plantan kýs að dálítið kalk sé í jarðveginum, er líkleg að verða blaðgrænulaus/blaðgrænulítil ef kalkið verður of mikið. Flestar tegundir af þessari ættkvísl hafa grunnar rætur og mynda rótarskot ef ræturnar verða fyrir skaða.
     
Reynsla   Í Lystigarðinum er til ein planta sem sáð var 1989 og gróðursett í beð 1994, dálítið kal gegnum árin.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla   Löglegt nafn samkvæmt The Plant List of Royal BG, Kew and Missouri BG (2011) er: Cerasus nipponica (Matsum.) H. Ohba
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is