Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Colchicum |
| |
|
|
| Nafn |
|
speciosum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Stev. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Eiturlilja |
| |
|
|
| Ætt |
|
Liljuætt (Liliaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt með hnýði. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Föl til djúp bleikpurpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
20-25 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær jurt með hnýði. Hnýðin 5-8 x 2,5-4 sm, aflöng-egglaga, hnýðishýði dauf-millibrún, pappírskennt til hálf-leðurkennt lengist í langæjan háls, allt að 12 sm langan. Lauf 18-25 x 5,5-9,5 sm, vaxa að blómgun lokinni, meira eða minna upprétt, mjó-oddbaugótt til aflöng-lensulaga, hárlaus. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blóm 1-3, bjöllulaga (ekki trektlaga eins og hinn náskyldi Colchicum gigantheum). Blómhlífartrekt græn eða purpura með hvíta slikju, flipar 4,5-8 x 1-2,7 sm, öfuglensulaga til aflöng-öfuglensulaga eða oddbaugótt, föl til djúp bleikpurpura, stundum hvít eða hvít í ginið, dúnhærð eftir hryggjunum í frjóþráðagrópunum. Frjóþræðir 1-1,8 sm, hárlausir. Frjóhnappar 1-1,2 sm, festir á bakinu, appelsínugulir-gulir, frjó djúpgult. Stíll boginn en ekki eða aðeins lítillega útblásinn í oddinn. Fræni ná 2-4 mm niður eftir stílnum. Aldin 4-5 sm, oddbaugótt. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
N Tyrkland, Íran, Kákasus. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalfrjór, vel framræstur, rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning (nýtt fræ), skipting á hnausnum þegar plantan er í dvala. Hnýði sett niður í ágúst, 10-15 sm djúpt. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, sem undirgróður, í kanta. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Ekki í Lystigarðinum 2015.
Meðalharðgerð, öll plantan er eitruð. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
'The Gigant' með stór ljósrauðfjólublá blóm, 'Violet Queen' með rauðfjólublá blóm, 'Water Lily' með ofkrýnd blóm, 'Album' hvít blóm. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|