Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós

"Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."

Rosa suffulta
Ættkvísl   Rosa
     
Nafn   suffulta
     
Höfundur   Greene.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Giljarós
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti   R. pratincola Greene, R. arkansana suffulta Cockerell, R. arkansanoides Schneid.
     
Lífsform   Lauffellandi runni.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Bleikur.
     
Blómgunartími   Júlí-ágúst.
     
Hæð   50 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Runni sem er aðeins um 50 sm hár en stundum hærri, oft aðeins hálfrunni. Greinar grænar, þétt fínþyrnóttar og þornhærðar, visnar niður að jörðu eftir blómgun, samtímis myndast nýjar greinar fyrir næsta ár. Smálauf 7-11, breið-oddbaugótt til lang-egglaga, 2-4 sm löng, sagtennt, skærgræn, hærð beggja vegna, en verða næstum hárlaus á efra borði með tímanum. Laufleggir og miðstrendur fínhærð.
     
Lýsing   Blóm í klösum, bleik, 3 sm breið. Bikar hárlaus, bikarblöð með hliðarsepa. Nýpur hnöttóttar, 1 sm í þvermál, rauðar með upprétt bikarblöð.
     
Heimkynni   Austur- og Mið-Bandaríkin.
     
Jarðvegur   Frjór, rakur, vel framræstur.
     
Sjúkdómar   Viðkvæm fyrir hunangssvepp.
     
Harka   Z5
     
Heimildir   Krüssmann, G. 1978: Handbuch der Laubgeholze. Band III Berlin - Hamburg, davesgarden.com/guides/pf/go/141662/#b, www.pfaf.ord/user/Plant.aspx?LatinName=Rosa+arkansana+suffulta
     
Fjölgun   Sáning, skipting þegar plantan er í dvala. Síðsumargræðlingar með hæl, sveiggræðsla (tekur 12 mánuði).
     
Notkun/nytjar   Í beðkanta.
     
Reynsla   Giljarósinni var sáð í Lystigarðinum 1992 og 2002, báðar eru enn í reit.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is