Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Rosa |
| |
|
|
| Nafn |
|
nitida |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Willd. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Brúðurós |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Bleikur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
50-70(-90) sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Villirós. Uppréttur runni um 50-70 sm hár og álíka breiður, einblómstrandi. Stilkar þétt þornhærðir, þyrnar grannir, 3-5 mm langir, rauðleitir. Smálauf 7-9, lang-oddbaugótt, 1-3 sm löng, dökkgræn, glansa mikið á efra borði, verða fallega djúp brúnrauð að haustinu. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómin smá, 4-5 sm breið, stök eða nokkur saman, bleik með gula miðju, ilma mikið. Bikarblöð upprétt, mjó, heilrend, kirtilþornhærð, blaðleggirnir líka kirtilþornhærðir. Nýpur glansandi, hnöttóttar, 1 sm breiðar, skarlatsrauðar, dálítið þornhærðar. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Austur N-Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalfrjór, magur, rakur, vel framrætur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
Z3 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
Krüssmann, G. 1978: Handbuch der Laubgeholze. Band III Berlin - Hamburg
http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm,
en.wikipedia.org/wiki/Rosa-nitida,
davesgarden.com/guides/pf/go/81620/#b
|
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skifting á rótarhnausnum. Sumar-, síðsumar- eða vetrargræðlingar. Sáning úti að haustinu (forkælt fræ), sáning í ílát, haft í sólreit eða óupphituðu gróðurhúsi. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í beðkanta.
Þolir allt að -40°C. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Brúðurósinni var sáð í Lystigarðinum 1989 og gróðursett í beð 1994. Þessi planta kelur dálítið, en vex vel. Rósinni var sáð aftur 1997 og gróðursett í beð 2004. Sú planta vex talsvert og blómstraði 2008 en ekki 2009. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|