Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi
Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.

Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.

Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.

Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.


Rosa nitida
Ættkvísl   Rosa
     
Nafn   nitida
     
Höfundur   Willd.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Brúðurós
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Lauffellandi runni.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Bleikur.
     
Blómgunartími   Júlí-ágúst.
     
Hæð   50-70(-90) sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Vaxtarlag   Villirós. Uppréttur runni um 50-70 sm hár og álíka breiður, einblómstrandi. Stilkar þétt þornhærðir, þyrnar grannir, 3-5 mm langir, rauðleitir. Smálauf 7-9, lang-oddbaugótt, 1-3 sm löng, dökkgræn, glansa mikið á efra borði, verða fallega djúp brúnrauð að haustinu.
     
Lýsing   Blómin smá, 4-5 sm breið, stök eða nokkur saman, bleik með gula miðju, ilma mikið. Bikarblöð upprétt, mjó, heilrend, kirtilþornhærð, blaðleggirnir líka kirtilþornhærðir. Nýpur glansandi, hnöttóttar, 1 sm breiðar, skarlatsrauðar, dálítið þornhærðar.
     
Heimkynni   Austur N-Ameríka.
     
Jarðvegur   Meðalfrjór, magur, rakur, vel framrætur.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   Z3
     
Heimildir   Krüssmann, G. 1978: Handbuch der Laubgeholze. Band III Berlin - Hamburg http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm, en.wikipedia.org/wiki/Rosa-nitida, davesgarden.com/guides/pf/go/81620/#b
     
Fjölgun   Skifting á rótarhnausnum. Sumar-, síðsumar- eða vetrargræðlingar. Sáning úti að haustinu (forkælt fræ), sáning í ílát, haft í sólreit eða óupphituðu gróðurhúsi.
     
Notkun/nytjar   Í beðkanta. Þolir allt að -40°C.
     
Reynsla   Brúðurósinni var sáð í Lystigarðinum 1989 og gróðursett í beð 1994. Þessi planta kelur dálítið, en vex vel. Rósinni var sáð aftur 1997 og gróðursett í beð 2004. Sú planta vex talsvert og blómstraði 2008 en ekki 2009.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla  
     
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is