Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Rosa |
| |
|
|
| Nafn |
|
macrophylla |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Lindl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Flöskurós |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól-(hálfskuggi). |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Millibleikur eða djúpbleikur til blápurpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
-250-400(-500) sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Runninn verður 250-400(-500) sm hár og er með langar, bogsveigðar greinar, stilkar eru dökkrauðir til purpuralitir, þyrnalausir eða með fáa sterklega, beina þyrna sem vita upp á við, oft í pörum á liðunum. Axlablöð venjulega breið. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Smálauf (7-)9-11 talsins, 2,5-6,5 sm, breið-oddbaugótt til mjó-egglaga, ydd eða odddregin, hárlaus á efra borði, dúnhærð og stundum kirtilhærð á neðra borði, jaðrar með einfaldar tennur eða tvísagtenntir. Stoðblöð breið. Blómleggir og blómbotn með kirtilþornhár. Blóm 1-5, einföld, millibleik eða djúpbleik til blápurpura, 5-7,5 sm breið. Bikarblöð næstum jafnlöng og krónublöðin, heilrend, þornhærð og dálítið kirtilhærð á bakhliðinni, breikka í oddinn, upprétt og langæ á nýpunni. Stílar lausir, ekki framstæðir, fræni ullhærð. Nýpur 2,5-4(-7) sm, hálfhnöttóttar til flöskulaga með háls efst, hárauðar og með kirtilþornhár. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Himalaja frá Pakistan austur til V Kína. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalrakur, meðalfrjór, meðalvökvun, þolir ekki vatnsósa jarðveg. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Viðkvæmur fyrir hunangssvepp. |
| |
|
|
| Harka |
|
Z7 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, Krüssmann, G. 1978: Handbuch der Laubgeholze. Band III Berlin - Hamburg,
davesgarden.com/guides/pf/go/168822/#b,
www.pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Rosa+macrophylla |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, sumar-, síðsumar- eða vetrargræðlingar, ágræðsla, brumágræðsla, sveiggræðsla (tekur 12 mánði). |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í blönduð trjá- og runnabeð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Flöskurósinni hefur tvisvar verið sáð í Lystigarðinum, annarri var sáð 1989 og plantað í beð 1994, hinni var sáð 1990 og plantað í beð 1992. Báðar kólu mikið og voru dauðar 2008. Ein planta sem sáð var 1990 og var plantað í beð 1993 vex þó vel, engin blóm 2009. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|