Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Abies |
| |
|
|
| Nafn |
|
fraseri |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Pursh) Poir. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Glæsiþinur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Þallarætt (Pinaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lítið sígrænt tré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi, skjól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
|
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
|
| |
|
|
| Hæð |
|
6-10 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Krónan grönn, keilu- til súlulaga. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lítið tré, í mesta lagi 9-12 m hátt, verður stundum allt að 20 m í heimkynnum sínum. Krónan er mjókeilu- til súlulaga. Ungur börkur er sléttur og með kvoðubólur, verður að lokum hreistrugur. Ársprotar eru gráir til gulbrúnar þétt stutthærðir (Hár lengra en á hinum Abies-tegundunum, líka A. balsamea og heldur ekki bein heldur undin). Brum smá, keilu- til egglaga, mjög kvoðug. Barr er skipt ofan (á greininni), aðeins 12-22 mm langt (þ.e. mjög stutt!), 1 mm breitt, oddurinn er framjaðraður eða bogadreginn. Barrið er flatt, greypt að ofan og dökkgrænt oft með loftaugaraðir, að neðan er það með 2 breiðar kalkhvítar loftaugarendur, hver úr 8-12 röðum (hjá A. balsamea eru aðeins 4-8 raðir!). Könglar eru smáir, egglaga, aðeins 3-6 sm langir, 2,5-3 sm breiðir, purpuralitir. Köngulhreistrin eru eins og hjá A. balsamea. þó er hreisturblaðkan gullbrún og mjög framstæð og baksveigð! |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Fjöll í SA Bandaríkjunum. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Rakur, mómold, fremur súr, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
4. |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, 7, 9 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, forkæla í 15-30 daga, vetrargræðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Þyrpingar, beð, jólatré. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Tegundinni var sáð 2001, ein planta úr sáningunni var gróðursett í beð 2007, lítil reynsla. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Fallegur sem ungt tré, en skammlíft. |
| |
|
|
|
|