Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Senecio |
| |
|
|
| Nafn |
|
vulgaris |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Linnaeus, Sp. Pl. : 867 (1753) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Krossfífill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Asteraceae (Körfublómaætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Senecio dunensis Dumort.
Senecio radiatus Koch |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Einær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex við hús og bæi, í görðum, götum og lóðum, oft á röskuðum svæðum. Víða í þéttbýli en finnst einnig í stöku fjörum. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-sept. |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.12-0.25 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Einær jurt. Stönglar uppréttir eða uppsveigðir, yfirleitt greinóttir ofan til, blöðóttir, lítt hærðir eða með fremur fáum hárum, 12-25 sm á hæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin þunn, greipfættum, óreglulega fjaðurskiptum eða fjaðurflipótt, þau neðstu oft sepótt. Separ og flipar óreglulega tenntir.
Litlar körfur (3-5 mm í þm) sem breiða lítið úr sér, í þéttum hálfsveip á greinaendum. Blómin gul, öll pípukrýnd. Krónan mjó, um eða innan við 1 mm á breidd, fimmdeild, 5-6 mm á lengd. Frævan með klofið fræni. Fræin með svifkransi. Ytri reifablöðin aðlæg, dökkydd, mun styttri en innri reifablöðin. Blómgast í júní-september.
LÍK/LÍKAR: Engar. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
2,3,9, Hkr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
"Seyði af plöntunni var haft við ýmsum hitasóttum, sárum magaverkjum og höfuðverk". (Ág.H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Algengur á Suðvesturlandi frá Borgarfirði austur í Mýrdal, þar jafnvel fundinn nokkuð frá bæjum, slæðingur hér og þar í byggð í öðrum landshlutum.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Ástralía, Azerbaijan, Bútan, Bólivía, Kanada, Kína, Kosta Ríka, Equador, Færeyjrar, Grænland, Evrópa, Grænland, Ísrael, Japan, Mexíkó, Marokkó, Nýja Sjáland, Líbanon, Lesotho, Peru, Rússland, Sýrland, Taiwan, N Ameríka, Venesúela, Yemen. |
| |
|
|
|
|