Jón Thoroddsen - Barmahlíđ
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ćttkvísl |
|
Myrrhis |
| |
|
|
| Nafn |
|
odorata |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Scop., Fl. Carniol. (ed. 2) 1 : 207 (1772) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Spánarkerfill |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Apiaceae (Sveipjurtaćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Myrrhis sulcata Lag. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex sem ílendur slćđingur hér og ţar viđ bći, í görđum, gömlum garđlöndum og skógarreitum. Mjög erfitt ađ upprćta hann úr görđum hafi hann á annađ borđ náđ ţar fótfestu. Breiđist oft hratt út ţar sem hann nćr sér á strik. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur-grćnhvítur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí |
| |
|
|
| Hćđ |
|
0.50-1.6 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Stönglar holir, grófgreinóttir, töluvert liđađir, 50-160 sm á hćđ. Stönglar, blađstilkar og blöđ lođin. Öll jurtin sćtilmandi.
Blöđin stór, ţrífjöđruđ, ljósgrćn. Sterkt anísbragđ er af blađstilkum. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blómin fimmdeild, grćnhvít, í tvöföldum, samsettum, allstórum (5-10 sm) sveipum, hvert blóm 2-4 mm í ţvermál. Krónublöđin 5, um 2 mm á lengd, skert í oddinn. Frćflar 5. Frćvan međ tveim stílum. Viđ ţroska myndast tvö, gljáandi, dökkbrún deilialdin međ skörpum rifjum. Hvert aldin 20-25 mm á lengd. Smáreifarnar randhćrđar og stórreifar vantar. Blómgast í júní-júlí.
LÍK/LÍKAR: Skógarkerfill. Spánarkerfillinn auđţekktur á hćringu og ljósari lit blađanna, anísbragđi blađstilkanna, og á mun stćrri og skarprifjuđum aldinum. |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
Frjór, međalrakur, i sól eđa hálfskugga. |
| |
|
|
| Heimildir |
|
3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Allalgengur í byggđ hér og hvar um landiđ.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Kanada, N Ameríka, Evrópa, Mexíkó ov. |
| |
|
|
|
|