Páll Ólafsson, Ljóđiđ Vetrarkveđja Margt er gott að muna þér
þó mér þú fyndist langur.
Farðu vel, þú færðir mér
fögnuð bæði og angur.
Þó að nísti frostið fast
og fölni grænir hagar
eftir þetta kuldakast
koma betri dagar.
|
Tripleurospermum maritimum ssp. phaeocephalum
| Ćttkvísl |
|
Tripleurospermum |
| |
|
|
| Nafn |
|
maritimum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) W.D.J. Koch. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
ssp. phaeocephalum |
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
(Rupr.) Hämet-Ahti |
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Baldursbrá |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Asteraceae (Körfublómaćtt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Matricaria ambigua auct. Amer.
Matricaria inodora var. phaeocephala Rupr. (basionym)
Matricaria maritima subsp. phaeocephala (Rupr.) Rauschert
Tripleurospermum phaeocephalum (Rupr.) Pobed. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölćr |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex á haugum, hlađvörpum og ýmiskonar röskuđum svćđum en einnig í fjörusandi. Mjög algeng viđ bóndabći og í ţéttbýli. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur, gulur hvirfill |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst |
| |
|
|
| Hćđ |
|
0.10-0.70 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Uppréttir eđa skástćđir, greindir stönglar, oft međ uppsveigđum blađsprotum, 10-70 sm á hćđ. Stönglar og greinar gárađar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöđin eru tvífjađurskipt međ margskiptum smáblöđum, smábleđlar ţeirra eru striklaga og örmjóir.
Blómskipun karfa. Körfur stórar og fjölmargar í hálfsveip efst á stönglum, 3-5 sm í ţvermál. Geislakrónur hvítar, 3-5 mm á breidd og 1,5-2 sm á lengd, útbreiddar og yfirleitt ţrítenntar ađ framan. Hvirfilblómin eru gular pípukrónur á kúptum botni. Reifablöđ aflöng, grćn međ dökkbrúnum eđa svörtum, himnukenndum jađri. Blómgast í júlí.
LÍK/LÍKAR: Freyjubrá & hlađkolla.
Freyjubrá hefur mjög líkar blómkörfur en ađeins eina á hverjum stöngli. Ţekkist einnig á ţví ađ blöđin eru fjađursepótt eđa tennt en ekki fjađurskipt.
Hlađkollan er minni en međ áţekk blöđ og ţekkist auđveldlega á ţví ađ hún er bara međ gul hvirfilblóm en enga geisla í körfunni. |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
"Tegundin er ein ţekktasta lćkningaplantan. Einkum var hún notuđ viđ kvensjúkdómum eins og nöfnin fuđarjurt og móđurjurt gefa til kynna (matricaria komiđ af matrix, leg; skylt mater, móđir "sbr. eldra nafn Matricaria maritima"). Hún átti ađ leiđa tíđir kvenna og leysa dautt fóstur frá konum, eftirburđ og stađiđ blóđ. Viđ tannpínu skyldi leggja marđa baldursbrá á eyrađ ţeim megin sem verkurinn var. Ađ auki ţótti te af blöđum og blómum svitadrífandi, ormdrepandi og hjartastyrkjandi." (Ág. H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
Algeng um land allt - sérstaklega á láglendi.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Temp. Asía, Evópa, N Ameríka. |
| |
|
|
|
|