Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Melampyrum |
| |
|
|
| Nafn |
|
sylvaticum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Linnaeus, Sp. Pl. : 605 (1753) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Krossjurt |
| |
|
|
| Ætt |
|
Scrophulariaceae (Grímublómaætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Melampyrum aestivale Ronniger & Schinz
Melampyrum intermedium Ronniger & Schinz |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Einær jurt |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í skóglendi undir birki eða í kjarri. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.20-0,30 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Einær hálfsníkill sem dregur næringu úr rótum annarra plantna eins og fleiri tegundir ættarinnar. Stönglar greinóttir, strendir, tvíhliðhærðir og uppréttir, 20-30 sm á hæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin gagnstæð, heilrend, ydd, nær stilklaus og mjólensulaga, blaðrendur niðurorpnar, blöðin 3-6 sm á lengd og 8-10 mm á breidd.
Blómin gul, einsamhverf, stök út úr blaðöxlunum og stilklaus, því þéttari sem ofar dregur. Krónan dökkgul með opnu gini, 10-13 sm á lengd með pípunni, neðri vörin þrítennt, efri vörin hjálmlaga með útstæðum kili, uppbrettur framjaðarinn gulhærður. Bikarinn grænn, oft með fjólublárri rák eða blettum, um 10 mm á lengd, með fjórum útstæðum, odddregnum flipum. Fræflar fjórir og ein fræva. Aldin flatvaxið hýðisaldin. Fræin líkjast púpum flugna. Blómgast í júlí.
LÍK/LÍKAR: Engar. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Allalgeng innst í Djúpi, við Steingrímsfjörð og Bjarnarfjörð á Ströndum, og í nágrenni Þorskafjarðar, einnig á nokkrum stöðum í Vaglaskógi. Ófundin annars staðar.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: Evrópa - austustu hluta Rússlands |
| |
|
|
|
|