Páll Ólafsson, Ljóðið Vetrarkveðja Margt er gott að muna þér
þó mér þú fyndist langur.
Farðu vel, þú færðir mér
fögnuð bæði og angur.
Þó að nísti frostið fast
og fölni grænir hagar
eftir þetta kuldakast
koma betri dagar.
|
| Ættkvísl |
|
Bistorta |
| |
|
|
| Nafn |
|
vivipara |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Gray, Nat. Arr. Brit. Pl. 2 : 268 (1821) |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Kornsúra, (Túnblaðka) |
| |
|
|
| Ætt |
|
Polygonaceae (Súruætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Polygonum viviparum L.
Persicaria vivipara (L.) R. Decraene |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í flestum gróðurlendum, mólendi, bollum, mýrum, melum og flögum, jafnt til fjalla sem í byggð. Mjög algeng um land allt og í raun ein algengasta planta landsins. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní/júlí-ág./sept. |
| |
|
|
| Hæð |
|
0.05-0.2 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Jurt, 5-20 sm á hæð. Af stuttum knýttum, láréttum jarðstönglum vaxa beinir, ógreindir stönglar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnblöðin heilrend, stuttstilkuð, egglensulaga, egglaga, lensulaga eða striklaga, 2-6 sm á lengd, 5-15 mm á breidd, dökkgræn og gljáandi á efra borði en ljósblágræn á neðra borði, blaðrendur niðurorpnar og miðstrengur áberandi. Stöngulblöðin slíðruð, aflöng-striklaga, heilrend.
Blómin fimmdeild, hvít (stundum bleik eða grænleit), stuttleggjuð í axleitum klasa á stöngulendanum. Blómhlífin einföld, blómhlífarblöð 3-4 mm á lengd, öfugegglaga eða perulaga. Engin bikarblöð, en móleit, himnukennd stoðblöð eru á milli blómanna. Fræflar eru 6-8 með dökkfjólubláum frjóhirslum. Ein þrístrend fræva með þrem stílum. Neðst í blómskipuninni er oft mikið af blaðgrónum, brúnum, rauðum eða mógrænum æxlikornum í stað blóma. Blómgast í júní-júlí.
LÍK/LÍKAR: Engar. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Ekki mjög vandlát á jarðveg en vex best í frjóum, rökum jarðvegi. |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9 |
| |
|
|
| Reynsla |
|
"Seyði af rótinni var talið blóðstillandi og það læknar niðurgang (kveisugras) og "greiðir hlandrás". Æxlikornin voru hér áður höfð til matar og kölluð vallarkorn. Jafnvel jarðstöngullinn, sem er sætur á bragðið, er nothæfur til manneldis og gæsir sækja í hann. Sennilega er það hin grófa og snúna lögun hans sem leitt hefur til nafnanna höggormsjurt og dreki". (Ág. H.) |
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Mjög algeng um land allt, bæði til fjalla og í byggð.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: N Ameríka, Evrópa, Asía |
| |
|
|
|
|