Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Aster |
| |
|
|
| Nafn |
|
dumosus |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Lundastjarna |
| |
|
|
| Ætt |
|
Asteraceae |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
fjölær |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
sól |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
fölpurpurableik eða hvít/gulur hvirfill |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
síðsumars |
| |
|
|
| Hæð |
|
0,7-0,8m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Stinnir uppréttir, greindir blómstönglar. Þarf stuðning er líður á sumarið, skríður lítillega, stönglar smádúnhærðir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Neðri laufin (grunnlaufin) allt að 5 sm x 3 mm (stöku sinnum allt að 11 sm löng og 8 mm breið) bandlaga eða band - lensulaga, ydd, heilrend eða því sem næst, oft aftursveigð, hrjúf á efra borði en slétt og hárlaus á því neðra. Stöngullauf áþekk en mun minni. Körfur 1,2 - 1,8 sm í þvermál, fjölmargar í breiðum skúf, á 2 - 15 sm leggjum með fjölmörg lítil bandlaga geld stoðblöð. Reifar 4 - 7 mm, topplaga, reifablöðin í allmörgum röðum mjög mismunandi, hvert með vel afmarkaðan öfuglensulaga grænan blett, ydd í endann ystu ekki aðlæg, breytast smám saman í geld stoðblöð . Tungur 15 - 25 (stundum allt að 30 ) 5 - 7 x allt að 1,2 mm, fölpurpurableik eða stundum eða stundum hvít, stundum aftursveigð. Hvirfilkrónur 3,5 - 6 mm. Svifkrans 4 - 5 mm. Blómgast síðsumars. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
SA N Ameríka |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
léttur, frjór, framræstur, rakaheldinn |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
3, H2 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
skipting að vori, sáning |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
baka til í fjölær beð |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Hefur reynst vel í garðinum og lifir svo árum skiptir (í L3 frá 1995 og sum yrkin eldri) |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Nokkur yrki í ræktun í garðinum og flest minni og þéttari. Yrkin eru mjög frábrugðin villta foreldrinu og hafa e.t.v. orðið til með blöndum (tegunda) sjá líka A. novi ? belgii. Þrífast best í sendnum jarðvegi.
Helstu yrki eru:
´Lady in Blue´ (Perry 1955) dökkblá, hálffyllt, blómgast síðsumars, 30 ? 35 sm á hæð.
´Kristine´ (Einf. 1980) brúnhvít, stór blóm, hálfofkrýnd, blómgast um mitt sumar, 30 sm há.
´Blue Bird´ blá, blómgast síðsumars.
Talið að yfir 60 yrki af Lundastjörnu séu í ræktun víðs vegar um heiminn! |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|