Jón Helgason - Úr ljóðinu Áfangar Séð hef ég skrautleg suðræn blóm
sólvermd í hlýjum garði;
áburð og ljós og aðra virkt
enginn til þeirra sparði;
mér var þó löngum meir í hug
melgrasskúfurinn harði,
runninn upp þar sem Kaldakvísl
kemur úr Vonarskarði.
|
| Ættkvísl |
|
Primula |
| |
|
|
| Nafn |
|
geraniifolia |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Hook. f. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Rjóðurlykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól-hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rósrauður eða purpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Sumar-síðsumars. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-30 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Plöntur sem skríða ögn. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufblaðkan 3-8 x 3-8 sm, nýrlaga, grunnur hjartalaga, flipar 7-9, hvassyddir, venjulega grunnskert en stundum djúpskert eða skipt, snubbótt og reglulega tennt, dökkgræn með purpuraslikju, stundum gljáandi með löng, strjál hár á efra borði. Blaðleggir 4-13 sm með þétt, brún hár. Blómstönglar 10-30 sm, grannir, hærðir með 1-2 sveipi, 2-12 blóm í hverjum sveip, blómin útstæð eða drúpandi. Blómleggir 5-15 mm, hærðir, verða uppréttir við aldinþroskann. Bikar 5-10 mm, bjöllulaga venjulega rauðleitur. Flipar venjulega 3-tauga. Krónan 1-2 sm í þvermál, bollalaga, ekki með kraga eða hann er ógreinilegur, rósrauð eða purpura, oft með hvítt auga. Krónupípa mjó, sívöl, nær fram úr bikarnum, flipar breiðastir í oddinn, heilrendir, sýldir eða skipt í 2 bogadregan hluta. Fræni 2-skipt. Fræhýði nær venjulega ögn fram úr bikar. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A Nepal, Indland, NA Bútan, SV Kína. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalrakur, frjór, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í fjölæringabeð, í kanta, sem undirgróður, austan og norðan við hús. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Stutt og stopul reynsla. Vex best í frjóum, rakaheldum jarðvegi á skuggsælum stað. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|