Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
| Ættkvísl |
|
Saxifraga |
| |
|
|
| Nafn |
|
nathorstii |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Dusen) Hayek |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Grænlandssteinbrjótur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Steinbrjótsætt (Saxifragaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær, sígræn jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Bleikur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
5-10 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Gisun breiðumyndandi planta, ekki með renglur en með stöngulsprotum
frá stöngulstofni.
S. nathorstii vex aðeins á NA Grænlandi. Líklega blendingur milli vetrarblóms (S. oppositifolia) og gullsteinbrjóts (S. aizoides), sem er millistig milli þessara tegunda hvað útlit snertir, hvenær hann blómstrar og með tilliti til umhverfisþátta.
|
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufin (eru ekki sköruð) gagnstæð, þau efstu stakstæð, laufleggur er enginn, laufblaðkan öfuglensulaga til oddbaugótt, ekki með flipa, 5-9 mm, kjötkennd, jaðrar heilrendir, kögaðir með 1(-3) kalkkirtla, snubbótt í oddinn, hárlaus á efra borði. Blómin stakstæð, stundum í 2-blóma skúf, ekki með stoðblöð, 3-4 sm, hárlaus. Bikarblöð upprétt, egglaga, randhærð, hárlaus á efra borði. Krónublöð laxbleik eða lifrauð, stundum rauð eða appelsínugul, sjaldan gul, stundum með fjólubláa slikju, ekki doppótt, öfugegglaga til öfuglensulaga, 12-15 mm, lengri en bikarblöðin, eggleg að 1/4 yfirsætin. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
NA Grænland. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Lífrænn, rakaheldinn, þurrara að vetri. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
|
| |
|
|
| Heimildir |
|
6, www.efloras.org/florataxon.aspx?flora-id=1&taxon-id=250092005 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting eftir blómgun, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Vex í mýrum á heimskautasvæðum, rakri túndru, meðfram ám, við uppþornaðar tjarnir. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð planta, hefur oftast reynst vel hérlendis. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|