Vorið góða, grænt og hlýtt (Heinrich Heine, þýðing) Vorið góða, grænt og hlýtt,
græðir fjör um dalinn,
allt er nú sem orðið nýtt,
ærnar, kýr og smalinn.
Kveður í runni, kvakar í mó
kvikur þrastasöngur;
eins mig fýsir alltaf þó:
aftur að fara í göngur.
|
| Ættkvísl |
|
Chamaecyparis |
| |
|
|
| Nafn |
|
lawsoniana |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Murray) Parl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Fagursýprus (slútsýprus) |
| |
|
|
| Ætt |
|
Sýprisætt (Cupressaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Sígrænn runni - lítið tré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól - hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Fagurrauður. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Snemma vors. |
| |
|
|
| Hæð |
|
2-5 m (-40 m í heimk. sínum) . |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Vex sem runni hérlendis, keilulaga á unga aldri, en súlulaga er hann eldist, stuttar, margskiptar, láréttar greinar sem eru slútandi, smágreinar flatar í einum fleti, börkur rauðbrúnn, toppsprotinn (grænn ársvöxtur) drúpandi. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Börkur rauðbrúnn með kringlóttu hreistri, smágreinar flatar, allar í sama fleti. Nálar aðlægar, ± yddar kantnálar kjalaðar, oddur ekki aðlægur, hliðarnálar ofan og neðan á greinunum miklu minni, tígullaga oft með einn kirtil, að neðan með ógreinilega hvíta línu. Könglar fjölmargir, smáir, kúlulaga, 8 mm breiðir, blágrænir í fyrstu, þroskast á fyrsta ári, síðar brúnir með 8 köngulhreistur, hvert með samanklemmdum þrymli (nabba). |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
N Ameríka (SV Oregon til NV Kaliforníu, fjöll). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór, fremur deigur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, 7, Roloff/Bärtels 1996: Gehölze |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, haustgræðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í þyrpingar, sem stakstæður runni, í beð, undir stór tré. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta sem sáð var til 1991 og önnur sem sáð var 1993, kala lítið eitt stöku ár fyrstu æviárin, annars ekkert. Þrífst vel í Lystigarðinum. Þarf góða vetrarskýlingu framan af aldri. Klippingar eiga að fara fram að sumri til á öllum sýprus tegundum. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Yrki skipta hundruðum erlendis og fæst Þeirra hafa verið reynd hérlendis. Í garðinum eru t.d. plöntur undir: 'Compacta', 'Erecta Glaucescens', 'Fraseri', 'Glauca, Elegans', 'Glauca', 'Kelleriis', 'Lombarts Glauca', 'Lutea', 'Minima Glauca', 'Silver Queen', 'Stewartii', ´Tiomfe van Boskoop' og fleiri. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|