Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Inula |
| |
|
|
| Nafn |
|
helenium |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Iðunnarsunna |
| |
|
|
| Ætt |
|
Körfublómaætt (Asteraceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Fagurgulur-dökkgulur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
- 300 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Kröftug, fjölær jurt, allt að 3 m há, með grófa ilmandi jarðstöngla. Stönglar sterklegir uppréttir, greinóttir ofantil, dúnhærðir eða þétt-langhærðir.
|
| |
|
|
| Lýsing |
|
Laufin tennt, dálítið bylgjuð, hálfhárlaus eða með löng, aðlæg hár á efra borði, dúnhærð eða lóhærð á neðra borði. Neðstu laufin allt að 70 x 25 sm, egglaga-oddbaugótt, hvassydd, mjókka að blöðkuleggnum, efri laufin minni, egglaga, legglaus, hjartalaga við grunninn, hálf-greipfætt. Karfan tungukrýnd, í strjálum hálfsveip eða mjóum klasa. Reifar hvolflaga, allt að 2,5 sm í þvermál, reifablöð lóhærð, þær ytri um 1 sm, lensulaga eða egglaga, jurtkennd, stundum með brúna jaðra, útstæð, þau innri allt að 1,5 sm, lensulaga, langydd, með himnujaðar, upprétt. Geislasmáblóm allt að 3 sm. Aldin allt að 3-5 mm, greinilega hyrnd, hárlaus eða oddur smádúnhærður. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Evrasía. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Djúpur, frjór, fremur rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í þyrpingar, sem stakstæð planta, í beð með fjölærum plöntum. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð-meðalharðgerð planta, þrífst vel í Lystigarðinum. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|