Hulda - Úr ljóðinu Sorg
Þar sem blóm í laufalautum
ljúfu máli saman tala,
sem að ást og angur skilja, ?
blágresi og burknar grannir,
brönugrös og músareyra,
ljósberi og lækjarstjarna,
litlar fjólur, æruprísar,
gullmura og gleym-mér-eigi, ?
vildi ég mega minnast þín.
Tsuga mertensiana
Ættkvísl   Tsuga
     
Nafn   mertensiana
     
Höfundur   (Bong.) Carr.
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form  
     
Höf.  
     
Íslenskt nafn   Fjallaþöll
     
Ætt   Þallarætt (Pinaceae).
     
Samheiti  
     
Lífsform   Sígrænt tré.
     
Kjörlendi   Hálfskuggi.
     
Blómlitur   Grænn, gulur.
     
Blómgunartími   Apríl.
     
Hæð   4-15(-45) m
     
Vaxtarhraði   Hægvaxta.
     
 
Fjallaþöll
Vaxtarlag   Tré sem verður um 30 m hátt í heimkynnum sínum, stundum hærri, krónan mjókeilulaga, greinar og ungar greinar grannar og slútandi. Toppsproti skástæður (ekki hangandi/slútandi eins og á marþöll).
     
Lýsing   Brum ydd, egglaga. Ungir sprotar rauðbrúnir, hærðir tvö fyrstu árin. Barrnálar allan hringinn á greinunum, bandlaga, 10-20 mm löng, 1-1,2 mm breið, snubbótt, kúpt ofan og oft líka með kjöl, næstum kringlótt í þversnið heilrend, loftaugarendur bæði ofan og neðan, grágræn til silfurhvít. Könglar legglausir, ílangir til sívalir, mjókka smám saman dálítið til beggja enda, 5-8 sm langir, 1 sm breiðir, blápurpura þegar þeir eru ungir. Köngulhreistur þunn, breiðari en þau eru löng, hærð, jaðrar óreglulega tenntir, fræ 5 mm löng, vængir 9 mm langir. Köngulhreistur sveigjast út og aftur þegar köngull opnast. Fræið fellur yfir veturinn en könglar að vori.
     
Heimkynni   V N-Ameríka frá suður Alaska til norður Monana , Idaho og Kaliforníu, í fjöllum á stöku stað með ströndinni.
     
Jarðvegur   Djúpur, sendinn, vel framræstur, rakur, frjór.
     
Sjúkdómar  
     
Harka   4
     
Heimildir   1, 7
     
Fjölgun   Sáning, vetrargræðlingar.
     
Notkun/nytjar   Í þyrpingar, stök tré, í blönduð beð.
     
Reynsla   Í Lystigarðinum eru til tvær plöntur, önnur keypt 1985 og gróðursett í beð það ár, til hinnar var sáð 1999, gróðursett í beð 2007. Sú eldri kól af og til fyrstu árin en þrífst nú (2011) vel. Þrífst þokkalega vel í Lystigarðinum en hefur ekki komið verulega vel út í skógrækt hérlendis en ætti að vera harðger miðað við útbreiðslusvæði. Þarf að vetrarskýla a.m.k. framan af aldri.
     
Yrki og undirteg.   Nokkur yrki í ræktun USA.
     
Útbreiðsla  
     
Fjallaþöll
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is