Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ćttkvísl |
|
Sorbus |
| |
|
|
| Nafn |
|
intermedia |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(Ehrh.) Pers. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Silfurreynir |
| |
|
|
| Ćtt |
|
Rósaćtt (Rosaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi tré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí. |
| |
|
|
| Hćđ |
|
10-12m |
| |
|
|
| Vaxtarhrađi |
|
Fremur hćgvaxta. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Einstofna eđa margstofna tré, mikiđ um sig en bolstutt, 8-12 m á hćđ. Greinar nokkuđ reglulegar og fremur útstćđar, jafnvel dálítiđ slútandi. Árssprotar brúnir og ţétthćrđir í fyrstu en síđar hárlausir. Börkur grár. Brumin rauđbrún, ávöl og međ sveigđum enda, brumhlífar randhćrđar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöđin ţykk, dálítiđ leđurkennd, heil, breiđegglaga, 5-10 sm á lengd og 2,5-7,5 sm á breidd, sepótt ávölum sepum, snubbótt í endann en breiđ-fleyglaga eđa ávöl fyrir grunninn, stundum er neđri hluti blađsins óreglulega fjađurflipóttur á kröftugum árssprotum, óreglulega sagtennt, hćrđ í fyrstu en síđan gljáandi dökkgrćn á efra borđi en gráhćrđ til gulgráhćrđ á ţví neđra (ekki hvíthćrđ). Blađstilkar 1,5-2 sm á lengd. Gulir haustlitir. Blómin hvít til gráhvít, mörg saman í 8-10 sm breiđum sveipum. Bikar og blómstilkar ullhćrđir. Aldin sporvala, brúnrauđ, appelsínugul eđa skćrrauđ, 12-15 mm á lengd og 8-10 mm á breidd. Aldin međ uppréttum bikarblađarestum.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Í löndum viđ sunnanvert Eystrasalt en algengstur í S Svíţjóđ og á Borgundarhólmi. |
| |
|
|
| Jarđvegur |
|
Međalrakur, frjór, djúpur, framrćstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, ÓN |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Haustsáning, (forkćla frć). |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Ţyrpingar, stakstćđ, rađir, götutré. Náttúrulegur blendingur en af hvađa tegundum eru grasafrćđingar ekki sammála um (aria + aucuparia eđa torminalis). |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harđgerđur en hćgvaxta og viđkvćmur fyrstu 6-8 árin, talinn vind- og seltuţolinn. Nokkur eintök í garđinum, t.d. í P6-B03 & MA5-14.
Nokkuđ algengur í görđum frá fyrri hluta 20 aldar, sérstaklega í Reykjavík og á Akureyri. Sá elsti sem vitađ er um stendur í kirkjugarđinum viđ Ađalstrćti 9 og var gróđursettur 1883. Silfurreynir er ekki sá auđveldasti í uppeldi og er gjarnan 10-15 ár ađ ná sér á strik. Best er ađ ala hann upp í gróđurhúsi til ađ byrja međ. Hann verđur gjarnan fyrir haustkali á í uppvexti á unga aldri og verđur ţá krćklóttur og gjarnan margstofna. Annars má segja ađ hann sé bćrilega harđgerđur og kelur lítiđ sem ekkert eftir unglingsárin. Ber blóm og ber árlega hérlendis. Ţroskar frć en spírunarprósentan er ekki mjög há. Geldćxlun og ţví koma plöntur sem líkjast foreldrinu ađ öllu leyti upp af frćinu. Stendur oft grćnn langt fram eftir hausti. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiđsla |
|
|
| |
|
|
|
|