Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Sambucus |
| |
|
|
| Nafn |
|
racemosa |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Rauðyllir |
| |
|
|
| Ætt |
|
Geitblaðsætt (Caprifoliaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Fölgrænn-gulhvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
2-3,5 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Uppréttar grófgerðar greinar, fyrirferðarmikill, hvítur mergur. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Líkur dúnylli en þekkist meðal annars á hárlausum blómstilkum, árssprotum og blöðum, smáblöð oftast 5, rauð ber um 4-5 mm í þvermál. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
M Evrópa, L Asía, Síbería, V Asía. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalrakur, frjór, djúpur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sumar- og vetrargræðlingar, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í þyrpingar, sem stakstæður runni. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni sem sáð var til 1982 og gróðusett í beð 1984 og önnur sem kom úr gróðrarstöð 1988 og gróðursett í beð 1989. Sú síðarnefnda hefur kalið talsvert gegnum árin. Meðalharðgerð planta, sem laufgast mjög snemma á vorin og því viðkvæmur fyrir vorhretum, þarf gott skjól. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Mikill fjöldi yrkja í ræktun erlendis. 'Laciniata' og 'Plumosa' með skiptu laufi eru til í garðinum og þrífast þokkalega. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|