Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Antennaria |
| |
|
|
| Nafn |
|
dioica |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) Gaertn. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Garðalójurt |
| |
|
|
| Ætt |
|
Körfublómaætt (Asteraceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt, sígræn. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Gulhvítur, rósrauður, dökkrauður. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní-júlí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-20 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Jarðlægir, greinóttar ofanjarðarenglur sem skjóta rótum, mynda breiður. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Sérbýli. Fjölæringur sem myndar breiðu, oft þétt-lóhærður, allt að 20 sm hár og er með ofanjarðarrenglur. Grunnlauf allt að 4 x 1 sm, spaðalaga snubbótt, broddydd eða framjöðruð þétt hvít lóhærð neðan meira eða minna hárlaus á efra borði. Stöngullauf fá, lensulaga til bandlaga. Körfur næstum legglausar, stöku sinnum með stuttan legg, 2-15 saman í þyrpingu, stoðblöð græn-brún, efri hlutinn minnir á laufblöð, bleik-hvítur Kvenstoðblöð aflöng-egglaga, karlstoðblöð öfugegglaga. Fræhnotin oddbaugótt, grábrún, oddur með ógreindt hár. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Evrópa, N Asía, N Ameríka |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Jarðvegur þurr, sendinn, vel framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1, http://www.luontoðortti.com |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning (Sérbýlisjurt, körfur karlplanta eru kúlulaga en körfur kvenplantna aflangar, karlar fallegri garðplöntur) |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í breiður, kanta, hleðslur, beð, stéttar, klappir, yfir lauka. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er ein planta gömul planta og plöntur sem sáð var til 1991 og 2010, þrífast mjög vel. --
Harðgerð og auðræktuð tegund, myndar fljótt fallegar breiður, góð í steinhæðaplanta eða sem hlíf yfir smálaukum (H. Sig.) |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
v. hyperborea (D.Don.) DC. Laufin breiðari, öll þétt-lókærð.
‘Nyewood’ Þéttvaxin, blómin djúp rósbleik.
‘Rosea’ Blómin rósbleik.
‘Rubra’ Blómin dökkrauð.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|