Málsháttur
Lengi býr að fyrstu gerð.
Rosa 'Harrison's Yellow'
Ættkvísl   Rosa
     
Nafn  
     
Höfundur  
     
Ssp./var  
     
Höfundur undirteg.  
     
Yrki form   'Harrison's Yellow'
     
Höf.   Harison USA , (c. 1830)
     
Íslenskt nafn   Geislarós
     
Ætt   Rósaætt (Rosaceae).
     
Samheiti   Rosa × harisonii Rivers, ‘Yellow Rose of Texas’.
     
Lífsform   Lauffellandi runni.
     
Kjörlendi   Sól.
     
Blómlitur   Hreingulur.
     
Blómgunartími   Ágúst-september.
     
Hæð   150 sm
     
Vaxtarhraði  
     
 
Geislarós
Vaxtarlag   Rosa ‘Harison’s Yellow’ er blendingur R. foetida 'persiana'× R. pimpinellifolia L. sem kom fram í Bandaríkjunum hjá Harison 1830. Þessi R. foetida-blendingur er með hreingul blóm, blómstra einu sinni og ilmar lítð. Uppréttur runni, stöku sinnum með rótarskot, verður 150 sm hár og um 130 sm breiður. Greinarnar 50-200 sm langar/háar.
     
Lýsing   Lauf sumargræn, grágrænt að lit, smálauf 5-9, oddbaugótt, kitrtilhærð á neðra borði, jaðrar með samsettar kirtiltennur. Engin stoðblöð. Blómin á stuttum leggjum í löngum röðum eftir greinunum. Blómsætið með þornhár. Blómin stök, á stuttum stilk, hálffyllt, 5-6 sm í þvermál, ilma lítið og eru með óþægilega lykt. Bikarblöð flipótt í endann, lítið eitt hærð á neðra borði, jaðrar með kirtla, upprétt og lengi á nýpunum. Krónublöðin hreingul. Laufið grágrænt. Hjúpar/nýpur næstum svartar, hliðflatar, með þornhár.
     
Heimkynni   Yrki.
     
Jarðvegur   Fremur frjór, vel framræstur, meðal rakur.
     
Sjúkdómar   Með viðnámsþrótt gegn svartroti, mjölsvepp og ryðsvepp.
     
Harka   H4, Z3
     
Heimildir   Cullen, J. & al. The European Garden Flora, VI, Cambridge Univ. Press 1995, Petersen, V. 1981: Gamle roser i nye haver. Utgivet av de danske haveselskaber. København 1981, http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm, http://www.hesleberg.no, www.cornhillnursery.com/retail/roses/rosea.htlm#RP, davesgarden.com/guides/pf/go/64679/#b
     
Fjölgun   Sumar-, síðsumar- eða vetrargræðlingar, ágræðsla, brumágræðsla. Næstum ómögulegt er að láta græðlinga rætast segja sumar heimildir. Plöntunni er fjölgað með brumágræðsla á ágræðslurót. Mælt er með að gróðursetja ágræðslubrumið á um 15 sm dýpi og koma þannig í veg fyrir að ágræðslurótin myndi rótarskot.
     
Notkun/nytjar   Sólríkur vaxtarstaður, þolir ekki skugga, skuggþolin segja aðrar heimilir. Vex betur en R. foetida ‘Persian Yellow´ og þolir regn betur en hún og hentar því betur með ströndum fram.
     
Reynsla   Rosa ‘Harison’s Yellow’ var til í Lystigarðinum, planta sem keypt var 1993, lifði til 1998. Önnur sem keypt var 1996 og gróðursett það ár, flutt í annað beð 2003. Hún þrífst vel og blómstrar mikið, lítið kal. Geislarósin þrífst vel í görðum á Akureyri.
     
Yrki og undirteg.  
     
Útbreiðsla   ADRAR UPPLÝSINGAR: Saga ljóðsins ‘The Yellow Rose of Texas’ er frá 1830 og í frelsistríði þegar Texas var að brjótast undan Mexikó.
     
Geislarós
Lystigarður Akureyrar - Eyrarlandsstofa - Sími: 462 7487 - Netfang: gkb@akureyri.is