Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Primula |
| |
|
|
| Nafn |
|
parryi |
| |
|
|
| Höfundur |
|
A. Gray. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Gyðjulykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, (hálfskuggi). |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Rauðrófupurpura-purpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní. |
| |
|
|
| Hæð |
|
20-40 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Sterklegar plöntur, með langæjan, einkennandi trjákvoðuilm, ekki mélugar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 10-33 x 1,5-6 sm, þakin stuttum kirtilhárum með legg, öfuglensulaga
til aflöng-öfugegglaga, snubbótt eða næstum hvassydd, stundum broddydd, mjókka smám saman í sterklegan, vængjaðan stilk. Blómstönglar allt að 40 sm langir, sveipir 1 eða 2, leggir allt að 10 langir. Stoðblöð allt að 1,5 sm. Blóm allt að 20 í einhliða blómskipun. Bikar 8-15 mm, pípulaga, venjulega purpura, klofinn til hálfs. Pípa ögn lengri en bikarinn. Krónutunga skálaga, flipar breytilegir, skarast, ögn sýldir. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
V Bandaríkin. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalfrjór, framræstur, meðalrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að vori eða hausti, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í kanta, í fjölæringabeð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Þrífst vel bæði norðanlands og sunnan, gullfalleg tegund. Frá 1984 í N1, þrífst þar með ágætum. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|