Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Primula |
| |
|
|
| Nafn |
|
hirsuta |
| |
|
|
| Höfundur |
|
All. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Roðalykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Purpurableikur til lilla. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Allbreytileg tegund með opna blaðhvirfingu, þykk, stinn lauf. Plöntur ekki mélugar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 2-13 x 1-4 sm, næstum kringlótt til aflöng, breið- og sljótennt, mjókka í vængbreiðan legg, þakin litlausum til rauðleitum eða oftar gulum kirtilhárum, allt að 0,2 mm, hárendinn litlaus til svartur.
Blómstöngular allt að 7 sm, oft enginn eða því sem næst, venjuleg styttri eða jafn langur laufunum, með kirtilhár. Blóm 1-10, raðað út frá einni miðju. Stoðblöð 1-3 mm, venjulega +/- egglaga, pappírskennd. Bikar allt að 7 mm, grænn, límugur. Króna purpurableik til lilla, stöku sinnum hvít, oftast með hvítt auga. Krónutunga allt að 2,5 sm í þvermál. Blóm flöt skífa til ögn bollalaga. Krónupípa ljósari, allt að 3 x lengri en bikarinn, flipar egglaga, djúpsýldir hálfa leið niður í kringlóttaa flipa. Fræhýði ekki nema 0,8 x bikarinn. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
V Európa. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur, meðalrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, 2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að vori eða hausti, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í kanta, í beð, sem undirgróður. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Harðgerð planta bæði norðan- og sunnanlands. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|