Ólafur Jóhann Sigurðsson - Á vordegi Grundin eignast gullinn fífil,
geislafingur hlýir strjúka
lambakóng með lítinn hnýfil,
lambagrasið rauða og mjúka.
Vappar tjaldur, vellir spói,
verpir í broki mýrispýta.
Bráðum kveikir fenjaflói
fífublysið mjallahvíta.
Bráðum mun í morgunstillu
meðan þokan kveður dranga
ljósberi hjá lágri syllu
lyfta kolli til að anga.
Blíða daga, bjartar nætur
bugðast á með tærum hyljum
eftir laut sem litlir fætur
lásu forðum berum iljum.
|
| Ættkvísl |
|
Primula |
| |
|
|
| Nafn |
|
farinosa |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Gefnarlykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, (hálfskuggi). |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Lillablár, bleikur, sjaldan hvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-20 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lágvaxin tegund, oftast skammlíf, fínleg, blómviljug, sumargræn, oftast mjölvuð, yfirleitt ekki skriðul. Lauf hárlaus slétt eða hrukkótt með fíngerðar tennur, aftursveigð í brumlegunni, vængjuð við blaðfót en oft ógreinilega. (Sbr. Section Aleurita í EGF). |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 1-10 sm x 3- 20 mm, öfuglensulaga til egglaga eða spaðalaga, jaðrar tungutenntir, lítt mélug og grágræn á efra borði, hvít - rjómalit og méluð á neðra boðri. Blómstönglar 2-10 sm, lítt mélugir. Stoðblöð sver við grunninn en ekki útblásin. Blóm 5-30 í sveip, blómleggir mislangir (sjaldan jafnlangir) í meira eða minna flötum sveip. Blómleggir allt að 1 sm. Bikar 3-6 mm, mélugur og purpuralitur í endann. Blóm 8-16 mm í þvermál, lillablá, bleik eða sjaldnar hvít með gulum hring í gininu. Pípan nær aðeins upp úr bikarnum. Krónublöð djúpskert. Fræhýði ná fram úr bikarnum. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Evrópa, Asía, N Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur, meðalrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
4 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, 2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að hausti, skipta oft, helst annað hvert ár, sáning að hausti, auðveldur í uppeldi af fræi. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í kanta, í hleðslur, í beð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Hefur stærsta útbreiðslusvæði af öllum prímúlum, fremur viðkvæmur, skýla að vetri þar sem snjólétt er. Hefur staðið sig vel í garðinum en þarf að endurnýja reglulega! |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
var. albiflora Pax. - hvít blóm |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|