Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Primula |
| |
|
|
| Nafn |
|
reidii |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Duthie |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Skálalykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur eða beinhvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-15 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Háfjallaplöntur sem eiga víst snjóskýli á heimaslóðum. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 5-20 x 2-3 sm, aflöng til aflöng-lensulaga, snubbótt eða bogadregin, flipar tenntir til gróf bylgjaðir með löng, margfruma hár, mjókka smám saman að leggnum.
Blómstönglar 6-15 sm háir, hárlausir, hvítmélugir ofan til, lengri en laufin með 3-10 (sjaldan aðeins eitt) legglaus blóm. Bikarinn 6-9 mm, breiðbjöllulaga, grænn eða purpura á bláblóma afbrigðum, jaðrar hærðir.
Krónan um það bil 2 sm breið, hvít eða beinhvít oft mélug utan. Pípan 9-10 mm, víkkar snöggt í bjöllulaga krónu. Flipar breið-bogadregnir og sýldir.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
N Pakistan, V & M Nepal, Indland. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, framræstur en þó vel rakaheldinn. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1,2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að hausti, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í kanta, í beð. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Tegundir úr þessari deild þykja fremur erfiðar í ræktun og því hefur reynst erfitt að ná í fræ nema af örfáum tegundum. Hefur verið reynd í garðinum en ekki lifað lengi hverju sinni.
Erlendis er tegundin oftast ræktuð í pottum í góðri laufmoldarblöndu, hafðar í sólreit yfir veturinn en færðar út að vori, þurfa reglulega vökvun yfir sumartímann |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
var. williamsii Ludlow. er grófgerðari, stærri en aðaltegund að öllu leyti, blóm yfirleitt fölblá eða blá með hvítt auga. Heimk.: VM Nepal. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|