Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Muscari |
| |
|
|
| Nafn |
|
azureum |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Fenzl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Týsperlulilja, týslilja |
| |
|
|
| Ætt |
|
Liljuætt (Liliaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Bellevalia azurea (Fenzl.) Boisser, Hyacintella azurea (Fenzl.) Chouard. Réttara: Pseudomuscari azureum (Fenzl) Garbari & Greuter |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær laukjurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Föl- eða skærblár. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Apríl-maí. |
| |
|
|
| Hæð |
|
4-15 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lauf 2 eða 3, upprétt eða útstæð, mjó-öfuglensulaga, 6-20 sm x 3-15 mm, oft nokkuð hettulaga í oddinn. Efra borð ljóst og bláleitt. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Klasi þéttblóma, egglaga, 1,5-3 sm. Frjó blóm fjöllulaga, ekki samandregin, 4-5 mm, föl- eða skærblá, hver flipi með dekkri rák eða (stöku sinnum) allur hvítur. Flipar annars með sama lit og krónupípan. Ófrjó blóm fá, minni og ljósari en þau frjóu. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A Tyrkland. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, frjór moldarjarðvegur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
8 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2, https://en.wikipedia.org/wiki/Pseudomuscari-azureum |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Hliðarlaukar, sáning, laukar lagðir í september á um 8 sm dýpi. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, sem undirgróður, í blómaengi, í þyrpingar. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum eru til þrjár plöntur sem eru komnar upp af fræi, til einnar var sáð 1989 og hún gróðursett í beð 1992, til annarrar var sáð 1992 og hún gróðursett í beð 1994, báðar þrífast vel. Til hinnar þriðju var sáð 2006, er enn í sólreit. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Yrkið 'Album' er með hreinhvít blóm.
'Amphibolis' er með föl blá blóm, blóm stærri, blómstrar fyrr. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|