Jón Helgason - úr ljóðinu Á Rauðsgili Hugrökk teygist á háum legg
hvönnin fram yfir gljúfravegg,
dumbrauðu höfði um dægrin ljós
drúpir hin vota engjarós.
|
| Ættkvísl |
|
Colchicum |
| |
|
|
| Nafn |
|
autumnale |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Haustlilja |
| |
|
|
| Ætt |
|
Liljuætt (Liliaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt með hnýði. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól -hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Purpurableikur til hvítur. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
September-október. |
| |
|
|
| Hæð |
|
15-30 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Hnýði 2,5-6 x 2-4 sm, egglaga til hálfhnöttótt, hnýðishýði dökkbrúnt, himnukennt til leðurkennt, háls 2-4 sm langur. Lauf 14-35 x 1-7 sm, 3-5, leðurkennd, band-lensulaga til breiðlensulaga, upprétt til útstæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blóm 1-6, bjöllulaga, stundum mjó-bjöllulaga. Blómhlífarblöð 4-6 x 1-1,5 am, mjó-oddbaugótt til aflöng-oddbaugótt, purpurableik til hvít, stöku sinnum tígulstrengjótt. Frjóþræðir 1-1,6 sm, hárlausir. Frjóhnappar gulir, festir á bakinu, frjó gult. Stílar bognir efst, fræni ná niður eftir stílnum um 3-5 mm. Hýði 2-6 sm, aflöng-egglaga. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
V & M Evrópa. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Meðalrakur, vel framræstur, rakaheldinn. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning (nýtt fræ), skipting á hnausnum þegar plantan er í dvala. Hnýði sett niður í ágúst, 10-15 sm dýpt. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, sem undirgróður, í kanta. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein gömul planta og önnur sem sáð var til 1987, gróðursett í beð 1991, báðar þrífast vel. Meðalharðgerð planta sem á að standa óhreifð árum saman. Öll plantan er eitruð. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
Yrkið 'Album Plenum' er með ofkrýnd blóm. Kom í garðinn 2008, þrífst vel og blómstrar. |
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|