Þuríður Guðmundsdóttir - Rætur Ég geng um skrúðgarða borgar
og blómin horfa á mig
litríkum framandi augum
og ilmur þeirra er alltaf nýr
Í fjarska situr fölblá gleymmérei
á fötum lítils barns
Því blágresi, holtasóley og steinbrjótur
voru blóm bernsku minnar
Og rætur þeirra
verða alltaf mínar
|
| Ættkvísl |
|
Betula |
| |
|
|
| Nafn |
|
lenta |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Sætbjörk |
| |
|
|
| Ætt |
|
Bjarkarætt (Betulaceae) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
B. carpinifolia. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Tré |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól-hálfskuggi |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Grænleitur til kakóbrúnn |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Apríl-maí |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-15 m (-25 m) |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Hraðvaxta |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Tré, allt að 25 m hátt í heimkynnum sínum, upprétt, mjóslegin og regluleg í vextinum, litur á berki minnir á lit kirsuberja, dökkrauðbrúnn til næstum svartur þegar hann er fullþroskaður, djúprákóttur en flagnar ekki, brúnn með purpura slikju meðan hann er ungur, ilmandi, sætur. Ársprotar silkidúnhærðir meðan þeir eru ungir, seinna hárlausir. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 6-12 sm, egglaga-aflöng, hvass tvísagtennt, hjartalaga við grunninn, hvassydd til langydd, dökk glansandi græn ofan, ljósari neðan, gullgul að haustinu, silkidúnhærð neðan meðan þau eru ung, æðastrengir í 9-12 pörum, laufleggir 0,5-2,5 sm, hærðir. Karlreklar 5-8 sm. Þroskaðir kvenreklar 2-3,5×1 sm, uppréttir, aflangir-egglaga, næstum legglausir, reklahreistur með breiðari hliðaflipa en miðflipann, hárlaus. Smáhnotir 2×1,5 mm, egglaga, með mjóan væng.
Blandast auðveldlega öðrum tegundum af ættkvíslinni (Betula). |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Austur N-Ameríka. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Léttur, sendninn jarðvegur og meðalþungur, frjór, helst vel framræstur og getur vaxið í þungum jarðvegi og mögrum jarðvegi, sýrustig skiptir ekki máli, en getur vaxið í mjög súrum jarðvegi. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
Z3 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, http://www.pfaf.org |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning, sumargræðlingar
|
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Stakstætt tré, í þyrpingar. Auðræktuð planta, sem þrífst vel í vel framræstum, leirkenndum jarðvegi á skjólgóðum stöðum. Vex í þungum leirjarðvegi, en alls ekki í blautum. Skuggþolin. Sætbjörkin er talið þola um 60 til 150 mm ársúrkomu og meðalárshita 5-12°C. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Í Lystigarðinum er til ein planta undir þessu nafni sem sáð var til 1998 og gróðursett í beð 2001, kelur ögn. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|