Jón Thoroddsen - Barmahlíð
Hlíðin mín fríða
hjalla meður græna
og blágresið blíða
og berjalautu væna,
á þér ástaraugu
ungur réð ég festa,
blómmóðir bezta!
Sá ég sól roða
síð um þína hjalla
og birtu boða
brúnum snemma fjalla.
Skuggi skauzt úr lautu,
skreið und gráa steina,
leitandi leyna.
Blómmóðir bezta,
beztu jarðargæða
gaf þér fjöld flesta
faðir mildur hæða.
Hver mun svo, er sér þig,
sálar þjáður dofa,
að gleymi guð lofa?
Hlíð, þér um haga
hlýr æ blási andi,
döggvi vordaga
dögg þig sífrjóvgandi!
Um þig aldrei næði,
af þér svo að kali,
vetur vindsvali! |
|
| Ættkvísl |
|
Aster |
| |
|
|
| Nafn |
|
macrophyllus |
| |
|
|
| Höfundur |
|
L. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Morgunstjarna |
| |
|
|
| Ætt |
|
Asteraceae |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
fjölær |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
sól, léttur skuggi |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
hvít-fölfjólublár/gulur hvirfill |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
síðsumars-hausts |
| |
|
|
| Hæð |
|
-1,2m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Plöntur með jarðstöngla. Blómstönglar allt að 1,2 m ögn bugðóttir, sum hárin kirtilhár (stundum erfitt að sjá það). |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Grunnlaufin stilkuð, stilkur álíka langur og blaðkan. Blaðkan allt að 18 x 12 sm, næstum kringlótt til þríhyrndegglaga, sum hjartalaga við grunninn, öll hvassydd. Stöngullauf minnka smám saman eða snögglega, blaðstilkur styttist eða er enginn, tennt, milli laufin með vængi á leggjunum. Körfur 3-4 sm í þvermál, margar í flötum hálfsveip, næstum engin geld stoðblöð. Reifar 7-11 mm háar breiðbollalaga, reifablöð í allmörgum röðum, aðlæg, breiðegglaga til mjólensulaga, hærð, með grænan enda sem lýsist smá saman að grunni. Tungublóm 15 ?20, 1,2 ? 1,6 sm x 11,5 ? 2,5 mm, fölfjólublá, stundum hvít í fyrstu. Hvirfilkrónur gular, u.þ.b. 7 mm með flipa sem eru meira en helmingi lengri en nöglin. Svifkrans u.þ.b. 8 mm. Blómgast sumar ? haust. Mjög líkur A. schreberi Nees sem er með fá eða engin kirtilhár. Vex í miðlungi þurrum jarðvegi á skuggsælum stöðum.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
A & M N- Ameríka |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
léttur, framræstur, miðlungsþurr |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
H1 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
sáning, skipting |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
fjölær beð, trjábeð |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Lítt reynd. Er í uppeldi 2005 |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|