Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
Ættkvísl |
|
Aster |
|
|
|
Nafn |
|
macrophyllus |
|
|
|
Höfundur |
|
L. |
|
|
|
Ssp./var |
|
|
|
|
|
Höfundur undirteg. |
|
|
|
|
|
Yrki form |
|
|
|
|
|
Höf. |
|
|
|
|
|
Íslenskt nafn |
|
Morgunstjarna |
|
|
|
Ætt |
|
Asteraceae |
|
|
|
Samheiti |
|
|
|
|
|
Lífsform |
|
fjölær |
|
|
|
Kjörlendi |
|
sól, léttur skuggi |
|
|
|
Blómlitur |
|
hvít-fölfjólublár/gulur hvirfill |
|
|
|
Blómgunartími |
|
síðsumars-hausts |
|
|
|
Hæð |
|
-1,2m |
|
|
|
Vaxtarhraði |
|
|
|
|
|
|
|
|
Vaxtarlag |
|
Plöntur með jarðstöngla. Blómstönglar allt að 1,2 m ögn bugðóttir, sum hárin kirtilhár (stundum erfitt að sjá það). |
|
|
|
Lýsing |
|
Grunnlaufin stilkuð, stilkur álíka langur og blaðkan. Blaðkan allt að 18 x 12 sm, næstum kringlótt til þríhyrndegglaga, sum hjartalaga við grunninn, öll hvassydd. Stöngullauf minnka smám saman eða snögglega, blaðstilkur styttist eða er enginn, tennt, milli laufin með vængi á leggjunum. Körfur 3-4 sm í þvermál, margar í flötum hálfsveip, næstum engin geld stoðblöð. Reifar 7-11 mm háar breiðbollalaga, reifablöð í allmörgum röðum, aðlæg, breiðegglaga til mjólensulaga, hærð, með grænan enda sem lýsist smá saman að grunni. Tungublóm 15 ?20, 1,2 ? 1,6 sm x 11,5 ? 2,5 mm, fölfjólublá, stundum hvít í fyrstu. Hvirfilkrónur gular, u.þ.b. 7 mm með flipa sem eru meira en helmingi lengri en nöglin. Svifkrans u.þ.b. 8 mm. Blómgast sumar ? haust. Mjög líkur A. schreberi Nees sem er með fá eða engin kirtilhár. Vex í miðlungi þurrum jarðvegi á skuggsælum stöðum.
|
|
|
|
Heimkynni |
|
A & M N- Ameríka |
|
|
|
Jarðvegur |
|
léttur, framræstur, miðlungsþurr |
|
|
|
Sjúkdómar |
|
|
|
|
|
Harka |
|
H1 |
|
|
|
Heimildir |
|
2 |
|
|
|
Fjölgun |
|
sáning, skipting |
|
|
|
Notkun/nytjar |
|
fjölær beð, trjábeð |
|
|
|
Reynsla |
|
Lítt reynd. Er í uppeldi 2005 |
|
|
|
Yrki og undirteg. |
|
|
|
|
|
Útbreiðsla |
|
|
|
|
|
|
|