Vorið góða, grænt og hlýtt (Heinrich Heine, þýðing) Vorið góða, grænt og hlýtt,
græðir fjör um dalinn,
allt er nú sem orðið nýtt,
ærnar, kýr og smalinn.
Kveður í runni, kvakar í mó
kvikur þrastasöngur;
eins mig fýsir alltaf þó:
aftur að fara í göngur.
|
| Ættkvísl |
|
Saxifraga |
| |
|
|
| Nafn |
|
exarata |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Vill. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Randasteinbrjótur |
| |
|
|
| Ætt |
|
Steinbrjótsætt (Saxifragaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Hvítur til gulgrænn, sjaldan rauðmengaður. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júlí-ágúst. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Myndar þéttar þúfur og þéttar breiður með tímanum. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf 0,4-2 sm (með laufleggum), skipt a.m.k. hálfa leið niður, venjulega í 3 aflanga, snubbótta flipa (stundum eru laufin heil eða með 5-7 sepa), rákótt eða slétt á efra borði, hæring breytileg.
Blómstönglar 3-10 sm, með 1-5 blóma klasa, flatan í toppinn. Krónublöð 2,5-6 mm, aflöng eða mjó-oddbaugótt, skarast ekki, hvít til fölgrængul, sjaldan rauðmenguð.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Fjöll M & S Evrópu, Kákasus. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Jafnrakur, framræstur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
6 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting, sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í beð, sem undirgróður. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Bæði aðaltegund og undirtegundir hennar þrífast með ágætum í Lystigarðinum. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
ssp. ampullacea (Tenore) Webb. Lauf heil til 3 flip, fliparnir mjög stuttir, samhliða, leggir ógreinilegir. Blóm 1-3 saman. Heimkynni: M Appennínafjöll.
ssp. exarata. Flipar laufavenjulega 3-5, útstæðir, rákóttir á efra borði. Krónublöð 4-6 mm u.þ.b. 1,5 x lengri en þau eru breið, breið-öfugegglaga, hvít eða fölrjómalit. Heimkynni: Alpar, Balkanskagi, Tyrkland, Kákasus. (2)
ssp. moschata (Wulfen) Cavillier. Moskussteinbrjótur. Lauf heil eða 3 flipótt, ekki rákótt á efra borði. Krónublöð 3-4 mm, 2 x lengri en breið, aflöng til mjó-oddbaugótt, vel aðskilin, gulleit, (stundum rauðmenguð). Heimkynni: M & S Evrópa, austur í Kákasus (nema Appennínafjöll) og Balkanskagi.
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|