Í morgunsárið - Ragna Sigurðardóttir Í morgunsárið greiðir hún sér með trékambi. Hægt með föstum
strokum. Vöxturinn er svo mikill að hana kitlar í svörðinn. Hún
strýkur hendinni yfir gróðurinn. Finnur blóm springa út undir
fingurgómunum. Sóleyjar og baldursbrár. Hún leggur kambinn frá
sér. Fer út í garðinn og krýpur. Kippir upp kartöflugrösum. Rótar og
grefur með berum höndum. Djúpt ofan í moldinni finnur hún sætar og
safaríkar appelsínur.
|
Rosa rugosa 'Alexander MacKenzie'
| Ættkvísl |
|
Rosa |
| |
|
|
| Nafn |
|
rugosa |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Thunb. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
'Alexander MacKenzie' |
| |
|
|
| Höf. |
|
(Dr. Felicitas Svejda 1985) Kanada. |
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Ígulrós (garðarós) |
| |
|
|
| Ætt |
|
Rósaætt (Rosaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Rosa 'A. MacKenzie', 'Alexander MacKenzie', Allux`s Mackenzie Svedja, Kanada 1982. |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi runni. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Djúprauður. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Ágúst-september. |
| |
|
|
| Hæð |
|
150 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Foreldrar: 'Queen Elizabeth' x ('Red Dawn' x 'Suzanne'), Kynbætt og ræktað upp af Svejda 1982, komið á framfæri og í sölu 1985.
Rosa rugosa 'Alexander MacKenzie' er ígulrósarblendingur og kanadísk rós, ein af svonefndum ‘explorer’ rósum. Runninn er uppréttur og kröftugur, verður 150 sm hár og álika breiður, er stór og mikill klifrurrunni. Hann er mjög harðgerður með glansandi, ljósgrænt lauf. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Knúbbar eru egglaga, yddir. Blómin eru djúprauð, bollalaga, minna á blóm á floribunda rósum og eru í klösum með 6-12 blóm. Þau eru hálffyllt, ilmandi.
‘Alexander MacKenzie’ er líka til sem klifurós. Blómin eru meðalstór, bollalaga, flott, þéttfyllt, rósbleik/djúprauð, með 45 krónublöð, minna á terós, ilmandi, ilmur eins og af nýtíndum hindberjum, standa lengi. Plantan er lotublómstrandi. Blómin eru í 6-12 saman í klasa. Laufin ljósgræn, leðurkennd og glansandi og þyrnar eru purpuralitir. Nýtt lauf er djúprautt. Sögð miðlungs stór hérlendis, 50-80 sm há, klifurrósin verður 120-150 sm há og álíka breið. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
Yrki. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Frjór, vel framræstur, meðalrakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
|
| |
|
|
| Harka |
|
Z3 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
http://www.elkorose.com/ewhrab.html,
http://www.horticlik.com/p/rosa_winnipeg_parks_shrub_-_parkland1.hbml,
http://www.hortico.com,
http://www.welt-der-rosen,de/duftrosen/_duftrosen.htm,
http://www3.sympaico.ca/galetta/tales/explorerroses.html,
https://www.hort.net/Profile/ros/rosru
|
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sumar- eða vetrargræðlingar. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Sólríkur vaxtarstaður, en talin skuggaþolin, sendinn til leirborinn fremur magur jarðvegur, venjulegt rakastig til rakt.
Ekki klippa runnann niður á hverju ári, en hann þarf snyrtingu að vorinu og gott er að sníða dauð blóm af svo runninn haldi áfram að blómstra.
Rósin er notuð stök eða í limgerði. Ein planta á m².
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
‘Alexander MacKenzie’ var keypt í Lystigarðinn 1996 og plantað i beð sama ár, flutt í annað beð 2003. Kól mismikið framanaf, dauð 2004.
|
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|