Halldór Kiljan Laxness - Heimsljós "Fegursta blómið, það lifir í huldum stað, fæstir fá nokkurntíma að sjá það, mörgum sést yfir það, nokkrir kunna ekki skil á gildi þess, þeir sem uppgötva það munu ekki sjá annað blóm síðan. Allan daginn hugsar maður um það. Þegar maður sefur dreymir mann það. Maður deyr með nafn þess á vörum."
|
| Ættkvísl |
|
Larix |
| |
|
|
| Nafn |
|
lyallii |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Parl. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Fjallalerki |
| |
|
|
| Ætt |
|
Þallarætt (Pinaceae) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Lauffellandi barrtré. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól (hálfskuggi). |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Kvenblóm bleik, karlblóm gul. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Júní. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-15 m |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
Hægvaxta. |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Lauffellandi tré, 13-15(-25 ) m hátt í heimkynnum sínum. Börkur grár og losnar af í hreistrum, eða rauðbrúnn og rákóttur á gömlum trjám. Greinar standa óreglulega, eru láréttar, stuttar, brothættar. Greinar á 1. ári með þétt grátt eða grábrúnt hár, hárlausar á 2. ári. Dverggreinar 1-2 sm langar, þaktar gráum eða gulbrúnum flóka. Vetrarbrum kúlulaga, brúnar brumhlífarnar, þétthærðar. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Barrnálar 40-50 í knippi, uppréttar til útstæðar, 25-35 mm langar, blágrænar, stinnar, með kjöl beggja vegna. Blómin eru tvíkynja (eru bæði með karlkyns og kvenkyns líffæri). Könglar alveg legglausir, lang-egglaga 3,5-5 sm langir, 2 sm breiðir, ungir bleikir. Köngulhreistur mörg næstum kringlótt, hærð utan, fullþroska eru þau sundurglennt og jaðar aftursveigður. Hreisturblöðkur uppréttar, langyddar, stundum líka aftursveigðar, standa út úr könglunum. Jaðar fagurlega randhærður. Fræ smá með bleikan væng um 10 mm langan.
|
| |
|
|
| Heimkynni |
|
V N-Ameríka (Washington til Bresku Kólumbíu). (1500-3100 m h.y.s.). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Sendinn, grýttur, meðalfrjór-magur, helst rakur, sýrustig skiptir ekki máli. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Plöntur af þessari ættkvísl eru með mikinn viðnámsþrótt gegn hunangssvepp. |
| |
|
|
| Harka |
|
Z3 Ekki viðkvæmt fyrir frosti. |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, 7, http://www.pfaf |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Sáning. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í raðir, þyrpingar, í beð, skógrækt og sem stakstætt tré.
Gróðursett til timburframleiðslu í Evrópu. Greinaendarnir eru sumstaðar notaðir til að krydda súpur.
|
| |
|
|
| Reynsla |
|
Var til í Lystigarðinum, en varð að víkja fyrir byggingu, þreifst vel. |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|