Jónas Hallgrímsson - Úr ljóðinu Dalvísa Fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
flóatetur! fífusund!
fífilbrekka! smáragrund!
yður hjá ég alla stund
uni best í sæld og þrautum;
fífilbrekka! gróin grund!
grösug hlíð með berjalautum!
|
| Ættkvísl |
|
Primula |
| |
|
|
| Nafn |
|
latifolia |
| |
|
|
| Höfundur |
|
Lapeyr. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Límlykill |
| |
|
|
| Ætt |
|
Maríulykilsætt (Primulaceae). |
| |
|
|
| Samheiti |
|
|
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær jurt. |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Sól, hálfskuggi. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
Fjólublár til rauðpurpura. |
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
Maí-júní. |
| |
|
|
| Hæð |
|
10-20 sm |
| |
|
|
| Vaxtarhraði |
|
|
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Blómstönglar uppréttir, trjákenndir, þykk, stinn lauf í hvirfingum við jörð, lauf sölna að hausti og eftir verða mjó, græn brum sem lifa veturinn. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Lauf allt að 18 x 5 sm. tiltölulegaa upprétt, snubbótt og breiðlensulaga, mattgræn, ekki mélug, með límkirtla, ilmandi, heilrend, bylgjuð eða gróftennt, laufleggir næstum jafnlangir blöðkunni, með vængi.
Blómstönglar allt að 20 sm, límugir, grannir en sterklegir. Blóm 2-25 í einhliða sveip, blómskipunarleggir allt að 2 sm, drúpandi. Bikar allt að 6 mm. Króna allt að 2 sm í þvermál, fjólublá til rauðpurpura með hvítt auga, stöku sinnum hvít, stundum ögn mélug í ginið, mjótrektlaga. Krónupípa allt að 1,4 sm, 4 x lengd bikarsins, sívöl, flipar aflangir, skarast ekki, grunnsýldir til klofnir að 1/3 eða svo. Fræhýði hnöttótt jafnlöng bikarnum. |
| |
|
|
| Heimkynni |
|
V Evrópa (Alpafjöll, A Pyreneafjöll). |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Framræstur, fremur rakur. |
| |
|
|
| Sjúkdómar |
|
Engir. |
| |
|
|
| Harka |
|
5 |
| |
|
|
| Heimildir |
|
= 1, 2 |
| |
|
|
| Fjölgun |
|
Skipting að vori eða hausti, sáning að hausti. |
| |
|
|
| Notkun/nytjar |
|
Í steinhæðir, í kanta, í beð, sem undirgróður. |
| |
|
|
| Reynsla |
|
Mjög harðgerð og auðræktuð tegund, hefur verið lengi í ræktun - frá 1984 í N1 (Prímúlubeðinu). |
| |
|
|
| Yrki og undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
|
| |
|
|
|
|