Sigfús Daðason - Vængjasláttur Akureyri
mjög skreytt
reynitrjám.
Sá sem gengi um bæinn
á septemberkvöldi:
dimmur skuggi innfjarðarins
fylgdi honum á aðra hönd hvar sem hann færi,
lifandi, kvikur!
Sálarspegill!
Heilagur lundur
rís í hæðir.
Og gangi maður í lundinn
er hann þar einn með sjálfum sér.
Það gustar um limið
og fuglarnir í björtum trjákrónunum
fælast skóhljóð einmanans
og hviðra með vængjaslætti
yfir höfði hans og úti í myrkrinu.
Og upp fyrir honum rennur þá: hvílík
sú dýrð sem einmananum hlotnast.
|
| Ættkvísl |
|
Polystichum |
| |
|
|
| Nafn |
|
lonchitis |
| |
|
|
| Höfundur |
|
(L.) A. Roth, Tent. Fl. Germ. 3(1): 71. 1799. |
| |
|
|
| Ssp./var |
|
|
| |
|
|
| Höfundur undirteg. |
|
|
| |
|
|
| Yrki form |
|
|
| |
|
|
| Höf. |
|
|
| |
|
|
| Íslenskt nafn |
|
Skjaldburkni |
| |
|
|
| Ætt |
|
Dryopteridaceae (Skjaldburknaætt) |
| |
|
|
| Samheiti |
|
Aspidium asperum Gray; Aspidium lonchitis (L.) Sw.; Dryopteris lonchitis (L.) Kuntze; |
| |
|
|
| Lífsform |
|
Fjölær burkni (sígrænn) |
| |
|
|
| Kjörlendi |
|
Vex í urðum og gjótum, snjódældum og gilskorningum. Allvíða í flestum landshlutum en sjaldséður um sunnanvert landið. Skjaldburkninn er snjódældategund eins og skollakamburinn, en gerir vægari kröfur um snjólegu og hefur því víðari útbreiðslu. |
| |
|
|
| Blómlitur |
|
|
| |
|
|
| Blómgunartími |
|
|
| |
|
|
| Hæð |
|
0.10 - 0.35 m |
| |
|
|
|
|
|
| Vaxtarlag |
|
Fjölær, lágvaxinn, sígrænn burkni. Sterklegir, stuttir, skriðulir eða uppréttir jarðstönglar, alsettir gagnsæju hreistri, 10-35 sm á hæð. |
| |
|
|
| Lýsing |
|
Blöðin löng, lensulaga einfjöðruð, skinnkennd með hálfmánalaga, með 20-40 skarptenntum, þéttstæðum smáblöðum. Smáblöðin skakktígullaga, 1-1,5 sm á lengd, lengst um miðju blöðkunnar en styttri til beggja enda. Miðstrengur blaðsins grópaður og hreistraður alveg upp úr. Gróblettir í tveim röðum neðan á smáblöðunum, yfirleitt aðeins á efra hluta blöðkunnar. Skjaldlaga gróhula yfir blettunum meðan þeir eru ungir. 2n = 82.
LÍKAR: Skollakambur. Skjaldburkninn er auðþekktur frá honum á tenntum smáblöðum. |
| |
|
|
| Jarðvegur |
|
Auðræktaður í frjóum, rökum jarðveg í skugga eða hálfskugga. |
| |
|
|
| Heimildir |
|
1,2,3,9, HKr, http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=200004605; http://delta-intkey.com/britfe/www/polylonc.htm |
| |
|
|
| Reynsla |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| Útbreiðsla |
|
Algengur þar sem snjóþungt er á Vestfjörðum, miðju Norðurlandi og Austfjörðum. Sjaldgæfur annars staðar, og aðeins á einum stað á Suðurlandi frá Ölfusá austur að Skeiðará.
Önnur náttúruleg heimkynni t.d.: N Ameríka, Evrópa, Asía, Ástralía, Grænland, Mexíkó, Marakkó, Tonga, Tyrkland, V Sahara ov. |
| |
|
|
|
|